دانستنی های وجه التزام قراردادی

وجه التزام قراردادی و یا خسارت قراردادی ممکن است عبارتی آشنا به گوش شما باشد و حتی عده‌ای از شما اندکی با آن آشنایی داشته باشید. وجه التزام قراردادی یکی از اصول مهم در قراردادهاست که تصمیم داریم در این مطلب آن را مورد بررسی قرار دهیم.

وکیل قراردادها در اصفهان می گوید اصل بر لزوم قراردادهاست یعنی بعد از آن که قراردادی منعقد شد هر دو طرف قرارداد ملزم به رعایت و اجرای مفاد آن هستند و نمی توانند از انجام آن سرباز زنند.

وجه التزام قراردادی یا خسارت عدم انجام یا تأخیر انجام تعهد یک اهرم فشار است تا از طریق آن بتوان طرف مقابل را به رعایت و انجام مفاد قرارداد ملزم نمود. در حقیقت شرط وجه التزام امنیت قرارداد را تأمین و از تخلفاتی که ممکن است به وجود آید جلوگیری می کند.

در ادامه این مقاله بهترین وکیل قراردادها اصفهان تصمیم دارد تا وجه التزام قراردادی را تعریف کرده و نحوه تعیین و مطالبه آن را بیان کند. پیشتهاد می کنیم مطالعه این مقاله را از دست ندهید و حتما در پایان نظرات خود را برای ما درج نمایید.

وجه التزام چیست؟

زمانی که قراردادی میان دو شخص منعقد می شود این قرارداد لازم الاجراست یعنی هر دو طرف باید مفاد آن را رعایت کرده و انجام دهند. حال طرفین می توانند در قرارداد خود شرایطی را که یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نمی کند را پیش بینی نموده و وجه التزام درج کنند.

وجه التزام به این معناست که طرفین مبلغی را توافق کرده و در قرارداد درج می کنند تا اگر یکی از طرفین به تعهد خود دیر عمل کرد یا اصلا عمل نکرد، به طرف مقابل بپردازد. به بیان بهتر وجه التزام خسارت دیرکرد در اجرای قرارداد است. در ادامه چگونگی تعیین وجه التزام را توضیح خواهیم داد.

چگونگی تعیین وجه التزام در قرارداد

به گفته وکیل قراردادها از وجه الترام قراردادی بیشتر در قرارداد خرید و فروش املاک و… که دارای سند هستند استفاده می شود.

در این قراردادها برای آن که شخص سند را در موعد مشخص انتقال دهد یک جریمه یا همان وجه التزام تعیین می کنند تا اگر در آن موعد سند را منتقل ننمود، مبلغ مشخص را به طرف دیگر بپردازد. البته ضرورت دارد که این جریمه و وجه التزام در قرارداد نوشته شده باشد تا طرف مقابل بتواند به طور مستند آن را مطالبه کند.

نکته قابل توجهی که وجود دارد و حامد امیری متذکر می شود آن است که کسی می تواند وجه التزام را مطالبه کند که خود به کلیه تعهدات خویش عمل کرده باشد. کسی که خود نیز در محضر برای انتقال سند حاضر نمی شود نمی تواند از طرف دیگر بابت عدم حضور خسارت قراردادی مطالبه کند.

همچنین باید بدانید که مبلغی که طرفین برای خسارت قراردادی در نظر می گیرند از سوی قاضی قابل تغییر نیست. به عبارت دیگر قاضی نمی تواند میزان آن را کاهش یا افزایش دهد.

اما در صورتی که درخواست خسارت مطرح شده باشد، تعیین میزان آن بر عهده قاضی است. حال ممکن است سوال ایجاد شود که خسارت تأخیر تأدیه با وجه التزام چه تفاوتی دارد؟ در ادامه بررسی خواهیم کرد.

تفاوت وجه التزام و خسارت تاخیر تادیه

حامد امیری وکیل خبره اصفهان در پاسخ به این سوال می گوید خسارت تأخیر تأدیه به خسارتی گفته می شود که به منظور دیر پرداخت کردن وجه نقد از طرف بدهکار، از وی مطالبه می شود.

در ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی نیز به خسارت تأخیر تأدیه اشاره شده است. به موجب این ماده:« در دعاوی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد مگر این که طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند.»

به طور کلی می توان گفت که تفاوت‌های وجه التزام و خسارت تأخیر تأدیه از قرار زیر است:

• خسارت تأخیر تأدیه صرفا مربوط به تعهدات پولی و وجه نقد رایج است در حالی که وجه التزام قراردادی می تواند مربوط به هر قرارداد و هر تعهدی باشد.
• این دادگاه و قاضی است که میزان خسارت تأخیر تأدیه را مشخص می کند ولی وجه التزام قراردادی را طرفین تعیین می کنند و قاضی و دادگاه نمی توانند دخالتی در آن داشته باشند.
• خسارت تأخیر تأدیه بر اساس تغییر فاحش شاخص تورم تعیین می شود در صورتی که این امر در وجه التزامی تأثیری نداشته و طرفین با توافق مبلغی را در نظر می گیرند.

نکات حقوقی دعوای مطالبه وجه التزام

• برای مطالبه وجه التزام طرفین نیازی ندارند که ثابت کنند خسارتی به آنها وارد شده است و صرف این که یکی از آنها تعهد قراردادی را انجام ندهد، طرف مقابل می تواند وجه التزام را مطالبه نماید. اما برای خسارت قراردادی طرف باید در ابتدا ثابت کند که از عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد به او خسارت وارد شده است و بعد آن را مطالبه کند. لازم به ذکر است که مبلغ وجه التزام را طرفین قرارداد تعیین م یکنند ولی مبلغ خسارت قراردادی را کارشناس تعیین خواهد کرد.

• اگر در قراردادی مبلغی تحت عنوان وجه التزام تعیین شده باشد، دادگاه مکلف است که متعهد را به پرداخت همان مبلغ محکوم نماید و دادگاه حق ندارد آن مبلغ را کمتر یا بیشتر نماید.

• می توان در قرارداد شرط نمود که اخذ وجه التزام توسط متعهد له، مانع اجرای تعهد اصلی توسط متعهد نیست.

• اگر مبلغ تعیین گردیده مورد توافق طرفین بابت وجه التزام، مبلغی غیر متعارف باشد، در اینصورت بعضی محاکم فقط تا سقف تعهد اصلی و بر مبنای حد متعارف، حکم صادر می نمایند اما بعضی محاکم با استناد به ماده ٢٣٠ قانون مدنی، نسبت به پرداخت وجه التزام تا هر میزانی که باشد، حکم صادر می نمایند.

ماده ٢٣٠ قانون مدنی: “اگر در ضمن معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف متخلف مبلغی به عنوان خسارت تادیه نماید حاکم نمی‌تواند او را به بیشتر یا‌ کمتر از آن چه که ملزم شده است محکوم کند.”

• چنانچه یک عامل غیرقابل پیش بینی و خارج از اراده باعث شود که طرف نتواند تعهد خود را انجام ندهد، ملزم به پرداخت وجه التزام نخواهد شد.

• خسارت تأخیر انجام تعهد را می توان تا روز تقدیم دادخواست مطالبه کرد ولی خسارت تأخیر تأیده را تا روزی که حکم به اجرا در می آید می توان مطالبه کرد.

• وجه التزام و یا خسارت انجام تعهد با درخواست انجام تعهد قابل جمع نیست. یعنی طرف مقابل نمی تواند هم وجه التزام دریافت کند و هم طرف مدیگر را ملزم به انجام تعهد قراردادی کند.

• به گفته وکیل باتجربه در اصفهان، وجه الترام ناشی از تأخیر تحویل مبیع را نیز نمی توان با اجرت المثل ایام تصرف مبیع مطالبه کرد. زیرا این دو قابل جمع با هم نیستند.

• در صورتی که طرفین قراردادی ثانویه منعقد منعقد کنند، این قرارداد باعث بطلان وجه التزام قرارداد اولیه نمی شود و کماکان قابل مطالبه است. زیرا وجه التزام با تبدیل تعهد ساقط نمی شود.

• همانگونه که گفتیم اگر طرفین برای انتقال سند رسمی ملکی وجه التزامی تعیین کنند، اما هیچکدام در روز تعیین شده در دفترخانه حاضر نشوند، هیچ یک قادر به مطالبه وجه التزم قراردادی نیست.

• کسی که در قرارداد برای او حق فسخ ایجاد می شود اما اقدام به مطالبه وجه التزام قرادادی می کند نشان از آن دارد که خیار خود را اسقاط نموده و التزام خود را به قرارداد نشان می دهد.

وکیل مطالبه وجه التزام

موسسه حقوقی حامد امیری در اصفهان خدمات حقوقی تخصصی ارائه می دهد. این موسسه این امکان را فراهم آورده است تا پیش از آن که وکیل قراردادی انتخاب کنید، از خدمات مشاوره حقوقی بهترین وکیل اصفهان استفاده کنید و جواب تمام سوالات خود را بگیرید.
این موسسه حقوقی با بهره مندی از وکیل با تجربه که دانش آموخته رشته حقوق بوده و در زمینه قراردادها و مطالبه وجه التزام قراردادی تخصص دارد می تواند به شما در زمینه تنظیم قراردادها و نحوه تعیین وجه التزام قراردادی مشاوره دهد.
لازم به ذکر است که موسسه حقوقی حامد امیری در اصفهان علاوه بر خدمات حضوری که ارائه می دهد، خدمات تلفنی و آنلاین نیز ارائه می دهد.

نتیجه گیری

وجه التزام قراردادی یک شرط ضمن عقد است که طرفین قرارداد با درج نمودن آن در قرارداد انجام قرارداد را تضمین می کنند. این شرط باعث می شود که طرفین به قرارداد پایبند باشند زیرا اگر مفاد قرارداد را رعایت و اجرا نکنند، باید وجه تعیین شده را به طرف مقابل بپردازند.
وجه التزام قراردادی در تمام عقود و قراردادها قابل درج است و طرفین می توانند با شرط کردن آن ضمن عقد، خود را ملزم به اجرای مفاد آن کنند. البته باید متذکر شد که وجه التزام قراردادی را طرف مقابل زمانی می توان مطالبه کرد که خود تعهداتش را انجام داده باشد در غیر این صورت امکان مطالبه آن را ندارد.