وقت رسیدگی دادگاه و انواع آن کدامند؟

مدت زمان تخمینی مطالعه: 10 دقیقه

وقت رسیدگی دادگاه: در حال حاضر از نظر سخت‌تر شدن روابط اجتماعی و اقتصادی، پیدایش اختلاف و مناقشات حقوقی بیشتر شده است و دسترسی به خدمات قضایی کاری است که در شرایط حاضر بر هزینه‎های زندگی اضافه کرده است و اجبارا پای خیلی از اشخاص را به صورت ناخواسته به مراجع قضایی می‎کشاند.

اما مسئله مهمتر اینکه در جریان رسیدگی به پرونده‎های حقوقی یکسری پیچیدگی‎هایی وجود دارد که برخی مواقع صاحبان دعوی را دچار سردرگمی و حیرت می‎کند.

وقت رسیدگی در دادگاه

وقت رسیدگی دادگاه: به همین خاطر لازم است زمان مراجعه به دادگستری‌ها در حین آشنایی نسبی با اقسام وقت رسیدگی در دستگاه دادرسی در محاکم حقوقی، الزامت از مشاوران خبره نیز بهره‎گیری گردد تا هزینه‎های بیشتری در جریان رسیدگی متحمل نشوید.

در کارهای پیگیری دعاوی حقوقی می‌بایست به آیین دادرسی حقوقی تسلط داشته باشید. دادگاه جلسه، نشست، یا مجمعی است که در آن به دادخواهی و شکایت‌ها با در نظر گرفتن قانون آیین دادرسی حقوقی رسیدگی می‌شود و محلی جهت اعمال قانون و عدالت است.

اوقات رسیدگی دادگاه، زیر نظر قاضی دادگاه مشخص می‌گردد و تعین اوقات رسیدگی از طریق منشی دادگاه و به دستور قاضی دادگاه تعیین شده و امور پیگیری دعاوی حقوقی در دفتر تعیین اوقات دادگاه به ثبت می‌رسد.

حامد امیری وکیل خوب اصفهان در ادامه قصد دارد به توضیح انواع وقت رسیدگی بپردازد. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید و در صورت تمایل نظرات خود را در این باره با ما به اشتراک بگذارید.

تشریفات و اوقات دادرسی

انواع وقت رسیدگی: بعد از آنکه دادخواستی از طرف خواهان یک دعوا ثبت گردید، موضوع بنا بر صلاحیت، از طریق رئیس دادگستری به یکی از شعب آن مجتمع قضایی ارسال می‌گردد.

هر شعبه به جز قاضی از کارمند یا کارمندان دیگری برخوردار می‌باشد که یکی از آنها مدیر دفتر است. مدیر دفتر به‌منظور رسیدگی به امور و تشریفات اداری به قاضی کمک رسانی کرده که مهمترین آن بررسی مقدماتی دادخواست تسلیمی خواهان است.

بعد از بررسی دادخواست و محتویات آن مدیر دفتر دادگاه اگر آن را کامل نداند و تشخیص دهد که نقص یا نواقصی دارد با درج نقص آن را به خواهان دعوا برمی‌گرداند و به وی 10 روز فرصت می‌دهد تا نواقص را جبران کند و در صورت پایان مدت و بر طرف نکردن نقص در مهلت مقرر، مدیر دفتر با صدور قرار رد دادخواست را بایگانی می‌نماید.

در صورتی که دادخواست به تشخیص مدیر دفتر کامل باشد آن را به سمع قاضی می‌رساند. چنانچه قاضی آن را ناقص بداند همچون مورد قبل رفتار می شود(مهلت 10 روزه به‌منظور رفع نواقص) و چنانچه تکمیل باشد دستور به مدیر دفتر می‌دهد که وقت رسیدگی تعیین نماید.

بنابر نوع و شرایط دعوا تعیین اوقات رسیدگی از حالات و انواع مختلفی برخوردار است که قاضی رسیدگی کننده به دعوا با توجه به آن دستور به تعیین آن می‌کند.

انواع اوقات یا وقت رسیدگی

در لغت، جلسه به معنای گونه‌ای مجمع و اجتماع می‌باشد. از این رو جلسه دادرسی در واژه به معنای مجمع و اجتماع جمعی از افراد به‌منظور رسیدگی به دادخواهی و اجرای قانون و عدالت می‌باشد.

امور پیگیری دعاوی حقوقی در جلسات آیین دادرسی حقوقی از انواعی به شرح زیر برخوردار می‌باشد:

• • وقت عادی
• • وقت خارج از نوبت
• • وقت فوق العاده
• • وقت احتیاطی

وقت عادی یا معمولی

با در نظر گرفتن قانون آیین دادرسی حقوقی، جلسه عادی یا در حقیقت جلسه دادرسی در وقت تعیین شد.ه، جلسه‌ای می‌باشد. که در آن وقت رسیدگی با توجه به دفتر تعیین اوقات دادگاه تعیین گردیده و به دو طرف دعوا و یا وکلای آنها ابلاغ و اعلام می‌گردد. اصحاب دعوا با دعوت قبلی در جلسه دادرسی به‌منظور رسیدگی به موضوع خود حضور می‌یابند تا عملی که خواهان خواسته است بررسی گردد.

در نخستین روزی که دادگاه با توجه به دفتر تعیین اوقات وقت دارد، تعیین وقت در دادگاه می‌بایست مشخص گردد.
با توجه به مواد 96 و 390 قانون آیین دادرسی حقوقی مدنی عدالت در اوقات دادگاه می‌بایست رعایت گردد. و به پرونده‌ها می‌بایست مطابق با رعایت نوبت و ترتیب با نظر به دفتر تعیین اوقات رسیدگی گردد که در دفتر تعیین اوقات جهت نخستین روز و ساعاتی که دادگاه وقت رسیدگی دارد مشخص گردد. تعیین وقت در نظر گرفته شده در ماده 64 قانون آیین دادرسی مدنی مصداقی به‌منظور وقت عادی می‌باشد.

وقت خارج از نوبت

وقت خارج از نوبت، از نظر زمانی بهتر از اوقات معمولی و عادی می‌باشد. زیرا در آن ترتیب دفتر اوقات دادگاه در نظر گرفته نمی‌شود و بدون توجه به آن مشخص می‌گردد.

هدف قانون‌گذار در این موارد الزام رسیدگی به پرونده‌های خارج از نوبت، عادی و پرونده‌های دیگر می‌باشد. به همین خاطر در اکثر مواقع زمان آن زودتر است. با این حال برخی مواقع نیز همچون ماده 100 قانون آیین دادرسی حقوقی مدنی زمان نزدیک پیش‌بینی نمی‌شود.

جلسه‌ خارج از نوبت در تمامی موارد می‌بایست با رعایت تشریفات رسیدگی دادرسی صورت کیرد، جز در مواردی که خلاف آن در قانون آمده باشد. چنانچه در موردی شک و تردیدی وجود داشت می‌بایست رسیدگی با رعایت نوبت انجام گردد.

در قوانین کشور ما چند مورد به وقت خارج از مدت اشاره گردیده که به به شرح زیر است:

ماده 177 قانون آیین دادرسی مدنی: «رسیدگی به دعاوی موضوع این فصل(دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت و مزاحمت از حق) تابع تشریفات آیین دادرسی نبوده و خارج از نوبت به عمل می‌آید.»

ماده 5 قانون تصفیه امور ورشکستگی :

«مرجع شکایت از اقدامات اداره تصفیه دادگاهی است که حکم توقف را صادر کرده است. شکایت به هیچ وجه جریان کار را توقیف نمی‌کند. مگر در موارد مهم که عمل مورد شکایت جبران‌ناپذیر و ادله شاکی قوی باشد دادگاه می‌تواند دستور جلوگیری بدهد در این صورت دادگاه مکلف است. معجلاً و خارج از نوبت و در جلسه اداری به شکایت رسیدگی کرده تصمیم خود را اعلام دارد. و در سایر موارد دادگاه در صورت موجه تشخیص دادن‌ شکایت دستور لازم به اداره تصفیه می‌دهد و به اقتضای مورد ممکن است عمل اداره تصفیه را باطل نماید.»

ماده 437 قانون آیین دادرسی کیفری: «هرگاه تجدید نظر خواه یا فرجام خواه، مدعی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی دعوای ضرر و زیان ناشی از جرم شود. دادگاه صادر کننده رای نخستین به این ادعاء خارج از نوبت رسیدگی می‌کند.»

وقت فوق العاده

وقت فوق‌العاده در آیین دادرسی حقوقی تعریف نشده است. جلسه فوق العاده، در موقعی می‌باشد که دادگاه خارج از اوقات معین در دفتر تعیین اوقات بر حسب وظیفه قانونی و یا با تشخیص الزام در امری مشخص می‌گردد. و بدون حضور دو طرف به پرونده رسیدگی می‌شود.

این وقت را می‌توان اولین وقتی بع حساب آورد که پس از رسیدگی به پرونده‌های نوبتی دادگاه حاصل می‌گردد و می‌توان آن را رسیدگی کرد.

در امور پیگیری دعاوی حقوقی برای نمونه هنگامی که یکی از اصحاب دعوا فوت کرده باشد. یا خواهان از دعوای خود منصرف شد.ه باشد و یا طرفین اختلاف خود را حل و فصل کرده باشند. در این موارد قاضی دادگاه خارج از وقت رسیدگی یا نظارت تصمیم اتخاذ می‌نماید.

تفاوت اصلی میان جلسه‌ فوق العاده و جلسه‌ عادی و جلسه‌ خارج از نوبت در این می‌باشد. که وقت فوق العاده خارج از دفتر تعیین اوقات دادگاه، که به شکل جدولی می‌باشد. که در هر روز بخشی از جدول به عنوان امور فوق العاده تعیین گردیده، ثبت نمی‌شود. و وقت فوق العاده جهت صدور رأی قاطع تعیین می‌گردد در مواد 120 قانون آیین دادرسی حقوقی مدنی و ماده‌ی 142 قانون اجرای احکام مدنی وقت فوق العاده استفاده شد.ه است.

چنانچه رای تامین اجرا و خواهان بر اساس رای قطعی به بطلان دعوا محکوم شود یا حقی به‌منظور وی به اثبات نرسد، خوانده می‌تواند ظرف مدت 20 روز از زمان ابلاغ حکم قطعی، ضرری را که از قرار تامین به وی وارد گردیده است، با تقدیم دلایل به دادگاه صادرکننده قرار، مطالبه نماید.

مطالبه ضرر و زیان در این مورد بدون رعایت تشریفات قانون آیین دادرسی حقوقی مدنی و پرداخت هزینه دادرسی انجام می‌گردد.

وقت احتیاطی

در قانون آیین دادرسی حقوقی مدنی وقت احتیاط یا نظارت تعریف نشده است. در شرایط لزوم و ضروری قاضی دادگاه در خصوص پرونده تصمیم‌گیری می‌کند.

وقت احتیاطی به‌منظور رسیدگی به پرونده، در دفتر تعیین اوقات دادگاه ثبت می‌گردد. این الزامات عملی دادگاه‌ها می‌باشد که موجب به وجود آمدن آن شد.ه است.

این نوع پرونده‌ها، یعنی پرونده‌های وقت احتیاطی لزومی به اصحاب دعوا نمی‌باشد. در حقیقت وقت نظارت بدین معنا است که بدون حضور دو طرف دعوا قضات جلسه‌ای جهت بررسی پرونده تشکیل می‌دهند.

در واقع امور پیگیری دعاوی حقوقی زمانی است که با هدف عدم رکود رسیدگی به‌منظور دریافت پاسخ استعلام یا اجرای امری از طریق طرفین و یا یکی از از ایشان، به پرونده داده می‌شود.

اگر چه، وقت احتیاطی در دفتر اوقات به ثبت می‌رسد، ولی با روشن شدن نتیجه اقدام، حتی چنانچه وقت نرسیده باشد می توان به صورت فوق العاده رای را صادر نمود.

جمع بندی

در پایان و با توجه به موارد بیان شده، بعد از ثبت دادخواست و رسیدگی به هر دعوایی در دادگاه این موضوع لازم است که وقت رسیدگی مشخص گردد تا با حضور دو طرف به آن رسیدگی و پس از آن رای صادر گردد.

با توجه به وضعیت و شرایط هر موضوع وقت رسیدگی مشخص می‌شود. در شرایط معمولی و بدون ضرورت، وقت عادی، در صورت وجود ضرورت و دلیل قانونی وقت خارج از نوبت، در موارد خاص وقت فوق العاده، و در مواردی که پرونده نیاز به نظارت و بررسی قاضی دادگاه داشته باشد وقت نظارت صادر می‌گردد.

مشاوره با وکیل در خصوص دستور قضایی مبنی بر تعیین وقت رسیدگی:

دفتر وکالت حامد امیری یکی از بهترین وکیل دادگستری در اصفهان، با بیش از یک دهه سابقه درخشان در پرونده های متعدد و اخذ آراء موفق آماده ارائه کلیه خدمات حقوقی اعم از مشاوره های تخصصی، قبول وکالت، نگارش حقوقی و تنظیم قراردادها در تمامی موارد دعاوی حقوقی، امور کیفری، دعاوی خانواده، امور تعزیرات، اداره کار به هموطنان گرامی میباشد.

پذیرش حضوری: شنبه تا سه شنبه از ساعت ۱۶:۳۰ لغایت ۲۰:۳۰

پذیرش غیر حضوری: در تمامی ایام هفته از ساعت ۱۳:۰۰ لغایت ۱۶:۰۰

مشاوره فوری: در تمامی ایام هفته از ساعت ۸:۳۰ لغایت ۲۳:۰۰

آدرس دفتر وکالت: اصفهان، خیابان سجاد، ابتدای خیابان قائم مقام فرهانی، مجتمع شیخ بهایی طبقه اول واحد ۱۱