قرارداد کار موقت چیست ؟

از جمله اصلی‌ترین انواع قرارداد کار ، قرارداد کار موقت است. که با در نظر گرفتن سهولت انعقاد آن در حال حاضر در اغلب موارد کارفرمایان از آن استفاده می‌کنند. و به منظور انعقاد قرارداد کار با کارگران، مدت قرارداد کار را به شکل موقت یا غیر دائم قید می‌کنند. که این موضوع موجب آسیب‌پذیری روز افزون قشر مهم نیروی کار در جامعه که همان کارگران مشمول قانون کار هستند، می‌گردد.

حامد امیری بهترین وکیل پایه یک دادگستری در اصفهان در ادامه این مقاله قصد دارد. به بررسی مفهوم قراردادهای کار برای مدت مشخص یا قراردادهای موقت چیست و به چه قراردادهایی قراردادهای کار موقت یا مدت معین گفته می‌شود بپردازد. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

قرارداد کار موقت به چه معنا است؟

مفهوم قراردادهای کار غیر موقت در صورتی که مدت زمانی در قرارداد کار از جانب کارفرما درج نگردد. می‌توان آن را گونه‌ای از قرارداد کاری غیر موقت یا برای مدت نامحدود عنوان کرد. در مقابل این نوع قراردادها، قراردادهای کاری موقت هستند.

قرارداد کار موقت یا قرارداد برای مدت معین، به قراردادی گفته می‌شود. که جهت مدت زمان محدود و یا انجام کار معین میان طرفین رابطه کار انعقاد می‌شود.

با اینکه نامحدود بودن مدت زمان قرارداد کار و دائمی بودن آن موجب اطمینان کارگران از قرارداد کار خواهد شد. و امنیت شغلی ایشان را تضمین می‌نماید. نوع و کیفیت یکسری از کسب و کارها مانند کارهای فصلی کوتاه مدت برای مثال در کارهای کشاورزی. که به جهت کاشت یا برداشت محصولات کشاورزی انجام می‌گیرد. کارآموزی کارگران به منظور مدت مشخص و محدود و یا جایگزینی. کارگر غایب به علت مرخصی بودن یا بیمار بودن او موجب می‌گردد. که در برخی موارد قراردادهای کار موقت مبنا واقع گردد. و ناچارا کارگر و کارفرما به خاطر نوع رابطه کار این نوع قرارداد را برگزینند.

با این حال، به خاطر ایرادات ناشی از فراگیر بودن قراردادهای کار موقت می‌بایست. انعقاد قرارداد کار برای مدت زمان مشخص و یا موقت می‌بایست. صرفا در موارد مذکور و به طور استثنائی بر اصل انجام پذیرد تا حقوق کارگران رعایت گردد.

همچنین، در مواقعی موضوع قرارداد کار به گونه‌ای است. که با انجام شدن و خاتمه یافتن کار، قرارداد کاری هم پایان می‌یابد. و خاتمه پیدا می‌کند که به این گونه قراردادها بر اساس قانون کار قراردادهای کار معین هم می‌گویند.

ایرادات قراردادهای کار موقت

از جمله عمده ایراداتی که در مورد این گونه از قراردادهای کاری مطرح می‌گردد. این می‌باشد که امنیت شغلی کارگران را به خطر خواهد انداخت؛ از این رو، هر چند که به موجب قانون کار. قراردادهای کار موقت درست و معتبر محسوب می‌گردند. می‌بایست ساز و کارهای حمایتی مناسبی در مورد این گونه از قراردادها تنظیم گردند. تا حقوق کارگران با خطرهای ناشی از عدم امنیت شغلی روبه‌رو نشود.

با این توضیح که بر حسب قانون کار، کارفرمایان با محدودیت در ارتباط با اخراج کارگران خویش روبه‌رو هستند. به این ترتیب که بر اساس قانون کار، صرفا تحت شرایطی امکان اخراج کارگر وجود دارد. که بتوان کوتاهی و تقصیر او در حین انجام تکالیف محوله یا رعایت نکردن آیین نامه‌های کارگاه از طریق کارگر محرز گردیده باشد.

علاوه بر این، ضرورت موافقت شورای اسلامی کار با اخراج کارگر الزامی می‌‌باشد. و همچنین کارگر می‌تواند به حکم اخراج خود اعتراض نماید و آن را در هیات‌های تشخیص و حل اختلاف کار مطرح کند.

این تشریفات پیچیده و سخت برای اخراج کارگر موجب می‌گردد. که کارفرمایان قرارداد کار موقت به جهت مدت زمانی معین و معلوم با کارگران منعقد کنند. تا در شرایط ضروری مدت قرارداد کار خاتمه پیدا کند و با تمدید نکردن قرارداد کاری به کار کارگر پایان داده شود و این مسئله از جمله عمده ایرادات و مشکلاتی می‌باشد که قرارداد کار مدت زمان مشخص یا موقت برای کارگران به وجود می‌آورند؛ به این دلیل که امنیت شغلی کارگران به خطر خواهد افتاد.

دلیل تمایل کارفرمایان به قرارداد موقت

در حال حاضر کمتر شاهد قراردادهای دائمی در قراردادهای کاری میان کارگر و کارفرما هستیم. این موضوع نشات گرفته از دلایل متعددی می‌باشد.

مشاور حقوقی در اصفهان اشاره می کند هنگامی که کارفرما قرارداد دائم را امضا می‌کند در صورتی که به هر علتی مایل نباشد با کارگر قرارداد خود را ادامه دهد و یا از عملکرد وی رضایت نداشته باشد، پروسه پیچیده و دشواری را جهت اخراج کارگر می‌بایست پشت‌سر بگذارد.

علاوه بر این جهت ادامه ندادن همکاری و فسخ قرارداد می‌بایست دلایل محکمی را ارائه دهد. به همین خاطر، اکثر کارفرمایان تمایل به انعقاد قرارداد موقت دارند.

در حقیقت این گونه قرارداد برای کارفرما فرصتی را فراهم می‌آورد که بتواند با چگونگی و کیفیت کاری کارگر آشنایی پیدا کند و در صورتی که با نوع کار و اخلاق او سازگاری داشت، می‌تواند قرارداد خود را تمدید کند.

در قرارداد چه مواردی باید ذکر گردد؟

وجود پاره‌ای از موارد در قرارداد کار ضرورت دارد.

در این مورد ماده ۱۰ قانون کار بیان داشته است: قرارداد کار علاوه بر مشخصات دقیق طرفین، می‌بایست حاوی موارد زیر باشد:

• ۱) نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌اي که کارگر می‌بایست به آن اشتغال یابد: به صورت دقیق می‌بایست عنوان شغلی در قرارداد ذکر گردد، چرا که در این صورت شرح تکالیف هم مشخص خواهد شد.
• ۲) حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن: ضروری است که تمامی حقوق و مزایایی که مورد نظر است و بر طبق توافق طرفین می‌باشد ذکر گردد. چرا که در صورت ایجاد مشکل، ذکر دقیق مبلغ قرارداد کمک خواهد کرد تا شرایط از پیچیدگی خارج گردد.
• ۳) ساعات کار، تعطیلات و مرخصی‌ها: خیلی از مشکلات و تخلقات در کاربه علت مبهم نویسی ساعت کار در قرارداد می‌باشد. از این رو به منظور جلوگیری از هر نوع شکایت از سوی کارگر یا کارفرما می‌بایست ساعت کار و میزان مرخصی‌ها (مرخصی استحقاقی) و تعطیلات در قرارداد درج گردد.
• ۴) محل انجام کار: در هر مکانی که قرار است شروع به فعالیت نمایید می‌بایست در قرارداد درج گردد. این کار به صلاح کارگر می‌باشد. جهت ذکر دقیق مکان فعالیت شهر و جایی که شما جهت فعالیت کاری خود در آنجا استقرار یافته‌اید، ضروری می‌باشد.

۵) تاریخ انعقاد قرارداد

• ۶) مدت قرارداد، در صورتی که کار برای مدت معین باشد: در صورتی که توافق دو طرف مبنی بر این باشد که قرارداد کار به طور موقت باشد، از این رو ضرورت دارد که در قرارداد تاریخ شروع و اتمام کار معلوم گردد.

این کار برای بیمه کارگر هم بسیار کارآمد می‌باشد چرا که موجب جلوگیری از هر نوع سرپیچی از رد کردن بیمه از طریق کارفرما خواهد شد.

• ۷) موارد دیگری که قانون و عادت شغل یا محل، ایجاب کند: این مورد توافقی میان کارگر و کارفرما می‌باشد که در یکسری از کسب و کارهای خاص وجود دارد و می‌بایست در قرارداد ذکر گردد.

باتجربه ترین وکیل حقوقی در اصفهان

نکته: در مواردی که قرارداد کار کتبی است قرارداد در چهار نسخه تنظیم می‌شود که یک کپی از آن به اداره کار محل و یک کپی در اختیار کارگر و یک کپی در اختیار کارفرما و نسخه دیگر نزد شورای اسلامی کار می‌ماند و در کارگاه‌های فاقد شورا در اختیار نماینده کارگر قرار خواهد گرفت.

مزایای پایان کار

بعد از آنکه قرارداد کار خاتمه پیدا می‌کند، جدای از آنکه نوع قرارداد چیست، مزایایی به کارگر تعلق خواهد گرفت که می‌بایست هر کدام از کارگرانی که شروع به فعالیت می‌نمایند از این قانون مطلع باشند.

ماده ۲۴ قانون کار در این مورد بیان داشته است که:

«درصورت خاتمه قرارداد کار، کار معین یا مدت موقت، کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد، یکسال یا بیشتر، به کار اشتغال داشته است برای هر سال سابقه، اعم از متوالی یا متناوب بر اساس آخرین حقوق مبلغی معادل یکماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید.»

نکته: هر زمان قرارداد کار برای مدت موقت و یا به جهت انجام کار مشخص، منعقد گردیده باشد، هیچ کدام از طرفین به تنهایی نمی‌توانند آن را فسخ کنند. علاوه بر این رسیدگی به اختلافات به وجود آمده از این گونه قراردادها در صلاحیت هیات‌های تشخیص و حل اختلاف خواهد بود.

جمع بندی

با در نظر گرفتن این موضوع که بعضی از مشاغل به صورت فصلی می‌باشد، این قرارداد به جهت اشخاصی که اصطلاحا کارگر فصلی می‌باشند، می‌بایست قرارداد موقت داشته باشند.

لازم به ذکر است، بعد از پایان همکاری کارگر و کارفرما، در شرایطی که طرفین قرارداد تمایل داشته باشند به همکاری ادامه دهند، خواهند توانست این قرارداد را مجددا تمدید نمایند و تاریخ قرارداد را به روز رسانی نمایند.

در حقیقت این گونه قرارداد برای کارفرما فرصتی را فراهم می‌آورد که قادر باشد با نحوه و کیفیت کاری کارگر آشنا گردد و چنانچه با نوع کار و اخلاق او سازگاری پیدا کرد، امکان اینکه قرارداد خود را تمدید نماید، خواهد داشت.

قرارداد کار به یکی از این روش‌ها خاتمه پیدا می‌کند: فوت کارگر، بازنشستگی کارگر، از کارافتادگی کلی کارگر، انقضاء مدت در قراردادهاي کار با مدت زمان موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن، پایان کار در قراردادهای که مربوط به کار مشخص می‌باشد، استعفاي کارگر.

ناگفته نماند که در قرار داد موقت از جمله ارکان اصلی آن مدت قرارداد می‌باشد. از این رو حتما می‌بایست در تعیین مدت دقت لازم از سوی کارگر و کارفرما مراعات گردد.