استرداد طلا قبل از طلاق و بعد از طلاق

مدت زمان تخمینی مطالعه: دقیقه

استرداد طلاجات قبل از طلاق

استرداد طلا و هدایا پیش و پس از طلاق: یکی از رسم های جاری در کشور ما آن است. که زوج چه پیش از ازدواج و چه پس از ازدواج هدایا و جواهراتی را برای زوجه خریداری می کند. حال پرسشی که ممکن است ایجاد شود آن است که تکلیف این هدایا و طلاها، در صورتی که زندگی مشترک زوجین به بن‌بست برسد چیست؟

برای مثال اگر دختر و پسری قصد ازدواج داشته باشند و در این میان هدایایی رد و بدل شده باشد. در صورتی که به هر دلیل تصمیم بر جدایی بگیرند، روند استرداد طلا و هدایا آنها بر چه شکل خواهد بود؟

در این مقاله برآنیم تا به سادگی آنچه در خصوص دادخواست استرداد. طلا و جواهرات، استرداد طلا و هدایا توسط زوج ، قانون استرداد طلاجات و در نهایت پس گرفتنِ طلا بعد از طلاق لازم است. را به صورت مستدل پاسخ دهیم.

استرداد طلا و هدایا دوره نامزدی

طلا و هدایای نامزدی‌ که منجر به ازدواج نشده است

در مورد استرداد طلا و هدایا دوره نامزدی‌ که منجر به ازدواج نشده است. می توان به قانون مدنی در مواد 1037 الی 1040 استناد کرد. همانگونه می‌دانید دوران نامزدی دوره‌ای مابین مراسم خواستگاری و عقد نکاح است.

یعنی در این دوره اگر چه مراسم خواستگاری انجام  اما به لحاظ قانونی هنوز عقدی صورت نگرفته است. باید توجه داشت که از نظر قانونی در این دوران هنوز زوجیت تشکیل نشده است. از این رو نباید دوره نامزدی را با دوران عقد یعنی حد فاصل وقوع عقد نکاح و شروع زندگی مشترک اشتباه گرفت.

مواد موجود در قانون در خصوص استرداد طلا و هدایا، صرفا مختص دوران نامزدی است و نه دوران عقد. بر طبق قانون هر یک از نامزدها فقط نامزدها و نه والدین آنها- می تواند. اگر نامزدی به هم بخورد و منجر به زوجیت نشود، هدایایی را که به طرف دیگر یا والدین او مسترد نماید.

اگر در استرداد طلا و هدایا، بخشی موجود نباشد می توان قیمت آن ها را پرداخت کرد. ( نکته : در صورتی که به سرانجام نرسیدن دوران نامزدی، به دلیل فوت یکی از دو طرف باشد، نمی توان از این مقررات استفاده کرد. )

استرداد هدایای نامزدی

طلا و هدایای نامزدی‌ که منجر به ازدواج

آنگونه که در سطور پیش ذکر شد. مواد 1037 الی 1040 قانون مدنی، در ارتباط با استرداد طلا و هدایا نامزدی‌ است؛ دوره نامزدی‌ای که منجر به وصلت و زوجیت نشده است.

اما اگر این نامزدی منجر به وصلت (عقد نکاح) شود. برای استرداد طلا و هدایا باید به عمومات، یعنی مقررات عقد هبه موضوع مواد 795 الی 807 قانون مدنی استناد کرد. از مواردی که بر طبق بند 2 ماده 803 قانون مدنی رجوع به هبه امکان پذیر نیست، موردی است که هبه معوض باشد.

عقد هبه و عقد نکاح

توجه داشته باشید که عوض هبه می تواند مادی یا معنوی باشد. نظر غالب در رویه قضایی آن است که با وقوع عقد نکاح، دیگر امکان رجوع به هدایای نامزدی میسر نیست. زیرا قضات محترم به درستی عقد نکاح را عوض معنوی هدایای که با این وصف هبه معوض محسوب می شود و غیر قابل رجوع.

رای دادگاه در مورد استرداد طلا

در این زمینه آراء متعدد و متفاوتی در محاکم صادر گردیده است. برای آشنایی با نمونه ای از این آراء، به حکمی که از شعبه محترم 6 دادگاه تجدید نظر استان تهران صادر و رای بدوی شعبه 148 دادگاه عمومی تهران نقص کرده است اشاره خواهد شد:

 

تجدیدنظرخواهی آقای ع.م. به وکالت از خانم س.ر. به طرفیت آقای م.ر. نسبت به دادنامه شماره 822-12/11/90 شعبه 148 دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن به استرداد طلا و هدایا و سرویس غذاخوری [و] ست حوله به شرح فاکتورهای استنادی در حق تجدید نظرخوانده محکومیت حاصل نموده وارد است

استرداد طلا فروخته شده

استناد و استدلال دادگاه نخستین به ماده 1037 قانون مدنی و قابل استرداد بودن هدایای طرفین در دوران نامزدی به جهت عدم حصول وصلت منصرف از موضوع دعوی است زیرا به موجب سند نکاحیه شماره 5047-دفتر رسمی ازدواج 333 حوزه ثبت تهران طرفین زن و شوهر شرعی و قانونی بوده و پس از مدتی زندگی مشترک به دلالت دادنامه‌های 961-13/7/90 شعبه 263 دادگاه حقوقی تهران و 1642-1/9/90 شعبه 24 دادگاه تجدیدنظر استان تهران زوجیت به طلاق انجامیده است.

بنابراین بر فرض صحت ادعا و اعطاکردن اقدام مذکور به تجدیدنظرخواه به جهت معوض فرض شدن هبه و هدایای دوران زندگی مشترک قابلیت استرداد ندارد و دادگاه به استناد ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی و بند 2 ماده 803 قانون مدنی ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته حکم به بی‌حقی تجدیدنظرخوانده صادر و اعلام می‌دارد. این رأی قطعی است.

استرداد طلا و هدایا دوره عقد یا ازدواج

استرداد طلا و هدایا مرتبط با دوره عقد یا زندگی مشترک قبل یا بعد از طلاق

یکی از پرسش های مکرر مطرح شده از سوی مراجعان آن است که تکلیف طلا در طلاق چگونه خواهد بود؟ یا وضعیت حقوقی طلاهای زن بعد از طلاق چه خواهد بود؟

در مواردی نیز مشاهده شده که دادخواستی از سوی زوج مبنی بر استرداد طلا و هدایا از زوجه تقدیم دادگاه شده است. بد نیست بدانید که دادخواست استرداد طلا و جواهرات در اکثر موارد به نتیجه نمی‌رسد و این استرداد انجام نمی شود.

مدارک لازم برای استرداد طلا:

زیرا قانون حاکم استرداد هدایای زندگی مشترک مواد 795 الی 803 قانون مدنی است. در بخش زیر می توان بخشی از نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه را مشاهده کرد:

نظریه اداره کل حقوقی قوه قضائیه: «چنانچه احراز شود که تحویل طلا و هدایا خریداری‌شده برای زوجه یا زوج به عنوان هبه یا عاریه در اختیار طرف مقابل گذاشته شده است، در صورت اول با توجه به ماده 803 قانون مدنی و رعایت بندهای ذیل آن و در صورت دوم با در نظر گرفتن مقررات مربوط به عاریت قابل استرداد است. اما اگر ثابت شود که اشیای مذکور به صورت هبه معوض رد و بدل شده است در این صورت قابل استرداد نخواهد بود.»

استرداد طلا از زوج با ارائه فاکتور

با توضیحات ارائه شده اگر زوج هدایایی را خریداری کرده و هبه کرده است. و فاکتور خرید آن ها را در اختیار دارد می تواند دادخواست رجوع از هبه و استرداد طلا به طرفیت زوجه تقدیم دادگاه کند. البته در این مورد نیز شروطی وجود دارد. برای مثال هبه نباید معوض باشد و عین مال هبه داده شده هنوز در مالکیت و اختیار زوجه باشد.

با توجه به این موضوع که رسیدگی موفق به پرونده های خانوادگی نیاز به تسلط بر مسائل حقوقی و داوری دارد، بنابراین اکیداً توصیه می شود در صورت مواجهه با چنین پرونده هایی از حضور وکیلان و مشاوران متخصص برخوردار گردید. حامد امیری یکی از برترین دانش آموختگان رشته حقوق قضایی و دارای پروانه پایه یک وکالت است که شما هموطنان گرامی می توانید با مراجعه به ایشان تخصصی ترین مشاوره ها و وکالت های ممکن در انواع دعاوی حقوقی و  کیفری دریافت نمایید.