مجازات قسم و شهادت دروغ چیست؟

شهادت یا همان قسم در دادگاه برای اثبات دعوی استفاده می شود و قوانین خاصی دارد . قسم دروغ (سوگند دروغ) یا شهادت دروغی در دادگاه قابل اثبات است .

دعاوی در دادگاه به روش های مختلفی اثبات می شوند. یکی از این روش ها و دلایل برای اثبات دعوا شهادت است. شهادت همچنین یک بینه شرعی به حساب می آید که در قانون مجازات اسلامی نیز پیش بینی شده است از دلایل اثبات برای یک جرم است و به علاوه ممکن است باعث مجازات حد و قصاص نیز بشود.

انواع قسم یا شهادت

از منظر حقوقی شهادت که قسم نام دیگر آن است، به دو دسته تقسیم می شود: قسم مقدماتی و قسم قضایی

قسم مقدماتی قسمی است که در آغاز تنظیم کردن یک قرارداد و یا انجام دادن یک عملی، شخص به این دلیل که کاری را انجام بدهد و یا انجام ندهد، می خورد. همچون سوگند وکلای دادگستری و یا سوگند پزشکان پیش از آغاز فعالیت حرفه ای خود و از این قبیل.

اما قسم دوم قسم قضایی است که به این معناست که فردی که ادعای انجام کاری را دارد و یا منکر انجام آن است به منظور ثابت کردن ادعای خود و یا رد کردن ادعای شخص دیگر، قسم می خورد.

شاهد باید چه شرایطی داشته باشد؟

به گفته وکیل کیفری در اصفهان در ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی شرایط شاهد شرعی تعیین شده است. به موجب این ماده:« شاهد شرعی در زمان ادای شهادت باید شرایط زیر را دارا باشد:

الف) بلوغ
ب) عقل
پ) ایمان
ت) عدالت
ث) طهارت مولد
ج) ذینفع نبودن در موضوع
چ) نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آنها
ح) عدم اشتغال به تکدی
خ) ولگرد نبودن

تبصره ۱- شرایط موضوع این ماده باید توسط قاضی احراز شود.
تبصره ۲- در مورد شرط خصومت، هرگاه شهادت شاهد به نفع طرف مورد خصومت باشد، پذیرفته می شود.»
حال اگر شاهد فاقد یکی از این شرایط نام برده شده باشد، صرفا می تواند اظهارات خود را بیان کند اما جنبه اثباتی ندارد و این قاضی است که با علم خود ارزش این بیانات و مقدار تاثیر آن را تشخیص می دهد.

شهادت چه شرایطی دارد؟

به نقل از بهترین وکیل در امور کیفری به جهت آن که شهادت دارای اثر و قابل استفاده باشد، باید شرایطی را دارا باشد که در ادامه قرار است به توضیح بعضی از آن ها بپردازیم.

مجازات قسم و شهادت دروغ

شهادت باید قطعی و یقینی باشد

آن چه که ضروری است این است که شاهد باید با یقین و از روی قطعیت شهادت بدهد، چون شهادتی که همراه با تردید و شک باشد از درجه اعتبار ساقط است. علاوه بر آن شاهد باید از راه حواس خود نسبت به مورد شهادت آگاهی پیدا کند.

شهادت باید با دعوی مطابقت داشته باشد

این عبارت به این معناست که اگر دعوا در مورد یک چیز باشد و شخص با شهادت خود امر دیگری را ثابت کند، این شهادت موثر نخواهد بود. البته لازم به ذکر است که چنانچه شهادت قسمتی از ادعا را ثابت کند، نسبت به همان قسمت شهادت تاثیر خواهد داشت. به عنوان مثال شخصی ادعا می کند که یک تراول 50 هزار تومانی به متهم داده است اما شاهد شهادت می دهد که فقط تحویل 10 هزار تومان را به متهم دیده است. در چنین حالتی به اندازه ی 10 هزار تومان شهادت شاهد کفایت کرده و موثر است.

توافق داشتن شهادت شهود در معنی

از دیگر شرایط ضروری در مورد شهادت این است که باید شهادت شهود در معنی توافق داشته باشد، البته نیازی نییست که جملات و کلمات به کار رفته از سوی شهود کاملا یکسان باشد بلکه چیزی که لازم است این است که دارای یک معنا و مفهوم باشند. پس در صورتی که شهود شهادتی مخالف هم بدهند به نحوی که با هم در تعرض باشند، این شهادت قابل تاثیر نیست.

مگر آن که از اظهارات آنها یک یقین مشترک حاصل شود. به عنوان نمونه چنانچه یکی از شاهدین شهادت بدهد که جرم در شب اتفاق افتاده و دیگری شهادت دهد که وقوع جرم در روز بوده این شهادت اصلا تاثیر ندارد. اما در حالتی که مثلا در مورد شیوه ی پرداخت پول و زمان آن شهادت یکسان باشد ولی در خصوص میزان آن بین شاهدین اختلاف باشد، قاضی باید میزان کمتر را ملاک قرار دهد.

ادای شهادت باید چه کیفیتی داشته باشد؟

1) آن زمانی که یک شاهد بخواهد در دادگاه شهادت بدهد لازم است که شهادت او بدون حضور سایر شاهدان شنیده شود تا هیچ تاثیر و جهتی در شهادت آن ها نداشته باشد و شاهدان دیگر فقط با اتکا به دانسه های خود شهادت بدهند.

2) پیش از آن که شخص شهادت خود را بدهد مشخصات او پرسیده می شود. علت این امر آن است که اگر شخص به دلیلی از شهادت دادن ممنوع باشد، از او شهادت گرفته نشود.

3) به علاوه پیش از ان که فرد شهادت خود را بیان کند، دادرس و قاضی موظف هستند که مجازات شهادت دروغ را به او تفهیم کنند و شاهد نیز وظیفه دارد که سوگند یاد کند که حقیقت را بگوید و از گفتن مطالب کذب دوری کند.

4) طرفین دعوا نباید گفته های شاهد را قطع کنند. بعد از آن که گفته های شاهد به پایان رسید قاضی این حق را دارد که هر سوالی از او بپرسد برای این که حقیقت را کشف کند. به علاوه طرفین دعوا می توانند سوالات خود را به وسیله ی دادگاه از شاهد بپرسند.

و همانطور که پیشتر اشاره کردیم شاهد ملزم است اظهارات خود را بدون هیچ شک و تردیدی بیان کند و به طور صریح و قاطع شهادت دهد و همچنین شهادت و گفته های او در تمامی مراحل تحقیق باید یکسان و بدون تفاوت باشد.

جرم قسم دروغ یا شهادت دروغ

طبق بیانات وکیل کیفری شهادت دروغ یا سوگند دروغ به این معناست که شاهد شهادت دروغی در نزد دادگاه بدهد. که این امر در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است و به ترتیبی که در ادامه بیان می شود برای آن مجازات در نظر گرفته است، البته که این امر یعنی شهادت دروغین دادن اصلا اخلاقی نبوده و عذاب وجدان به دنبال دارد.

• به موجب ماده ۶۵۰ از کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی:« هر کس در دادگاه نزد مقامات رسمی شهادت دروغ بدهد به سه ماه و یک روز تا دو سال حبس و یا به یک میلیون و پانصد هزار تا دوازده‌ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.»

• به علاوه در شرایطی که دادگاه از مطلعین تقاضا کند که شهادت دهند و سپس روشن شود که شهادت آن ها دروغین بوده است خواه به نفع متهم بوده و یا به ضرر او، جدای از آن که او را به مجازات شهادت دروغ در بند فوق محکوم می کند، اگر این شهادت او باعث ورود زیان شده باشد، باید این خسارت وارد شده را نیز جبران کند.

• در صورتی که حکمی بر اساس شهادت دروغ صادر شود این حکم اثر خود را از دست می دهد. زیرا که شهادت دروغ باعث باطل شدن حکم صادره است. چنانچه محکوم‌به موجود باشد لازم است بازگزدانده شود و در صورتی که استرداد آن ممکن نبود، شاهدینی که شهادت دروغ داده‌اند باید خسارت را بپردازند.

وکیل و مشاور حقوقی

اگر در جستجوی وکیل و مشاور حقوقی در اصفهان هستید اما به دلیل عدم آشنایی با حوزه وکالت هنوز در انتخاب وکیل مورد نیازتان به قطعیت نرسیده‌اید، پیشنهاد ما حضور در موسسه حقوقی آقای حامد امیری و دریافت مشاوره های بایسته جهت این کار است. حامد امیری یکی از برترین دانش آموختگان رشته حقوق قضایی و دارای پروانه پایه یک وکالت است که شما هموطنان گرامی می توانید با مراجعه به ایشان ضمن بهره مندی از تخصصی ترین مشاوره ها ، پرونده ای موفق را در دادگاه داشته باشید.