پرداخت بدهی متوفی به عهده کیست؟ دیون متوفی بر عهده کیست؟!
هزینه کفن و دفن میت بر عهده کیست؟
پرداخت بدهی متوفی: در صورت فوت فرد، چه کسی و چگونه باید بدهی‌هایش را پرداخت کند؟ آیا ورثه مسئول پرداخت بدهی های متوفی هستند؟
زمانی که شخصی فوت می‌کند، معمولاً اموال یا بدهی‌هایی را برای وراث خود باقی می گذارد، در صورتیکه دارایی‌های فرد از بدهی‌هایش بیشتر باشد مشکلی وجود دندارد و بعد از پرداخت بدهی‌هایش، مابقی اموال بین ورثه تقسیم میشود، اما در صورتیکه دارایی‌ها در برابر بدهی‌ها پاسخگو نباشد، چه کسی باید مسئولیت پرداخت بدهی‌های متوفی را داشته باشد؟
پرداخت دیون متوفی به عهده کیست ؟
پرداخت بدهی متوفی: با فوت یک شخص ، اموالی از وی باقی مانده و این دنیا را ترک می‌کند و به همین دلیل به اموال و بدهی‌های جا گذاشته از متوفی، اصطلاحا ترکه یا ماترک گفته می شود. اگرچه با فوت فرد، ورثه می خواهند زودتر اموال باقیمانده را بین خودشان تقسیم کنند و هرکدام از آنها به سهم خود برسند، ولی با توجه به اینکه ورثه، قائم‌مقام متوفی در امور مالی او هستند و از این لحاظ حق تصرف فوری در ترکه را ندارند، بنابراین در ابتدا، مسئولیت اداره و نگهداری ترکه و پرداخت دیون متوفی و انجام تکالیف قانونی دیگری بر عهده آنهاست که پس از انجام دادن این مراحل، زمان تقسیم ترکه بین ورثه می‌رسد.
ماده 868 قانون مدنی نیز مقرر کرده است : (مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی‌شود، مگر پس از ادای حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق گرفته.)
چه مواردی باید از ترکه متوفی پرداخت شود؟
پرداخت بدهی متوفی: مواردی وجود دارد که بعد از فوت شخص باید از محل ترکه متوفی پرداخت شود. مورد اول هزینه کفن و دفن خود متوفی است. در حقیقت خود متوفی سهمی در اموال خود دارد که این سهم به میزان هزینه کفن و دفن وی است. اما این هزینه باید به میزان معمول باشد و هزینه های گزاف برای مراسم‌های بزرگداشت شامل این قسمت نمی‌شود. اما اگر اموال متوفی بیش از بدهی هایش باشد و ورثه نیز راضی باشند پرداخت از محل ترکه برای مراسمات فوق ایرادی ندارد ولی در غیر از این مورد، پرداخت هزینه‌ها از محل ترکه مجاز نمی باشد. همینطور هزینه‌های در ارتباط با اداره و تحریر ترکه از محل اموال متوفی پرداخت می گردد.
مورد بعدی در ارتباط با طلبکاران دارای رهن یا وثیقه از اموال متوفی است که در قانون تحت عنوان «طلبکاران با حق رجحان» نامیده شده اند. اگر فردی یا افرادی از متوفی طلب داشته و در ازای این طلب از وی، وثیقه یا حق رهنی گرفته باشند، با فوت بدهکار می‌توانند بدهی خود را از محل وثیقه یا رهن وصول کرده و از این جهت بر همه بستانکاران و طلبکاران دارای حق تقدم است.
اگر متوفی مالی نداشته باشد چه میشود؟
پرداخت بدهی متوفی: موارد دیگر پرداخت حقوق و دستمزد اشخاصی است که در خدمت متوفی بوده اند و این پرداخت از جمله دیون فوری است که باید از اموال متوفی پرداخت شود.
مورد چهارم ، طلب اشخاصی است که مال آنها تحت عنوان ولایت یا قیمومت در اداره متوفی بوده نسبت به میزانی که متوفی از جهت ولایت یا قیمومت مدیون شده است. این نوع طلب در صورتی دارای حق تقدم خواهد بود که مرگ در دوره قیمومت یا ولایت یا در یک سال بعد از آن واقع شده باشد.
بعد از مواردی که بیان گردید ، طلب پزشک و دارو فروش و مطالباتی که برای مصرف مداوای متوفی و خانواده‌اش در ظرف سال قبل از فوت رسیده است، دارای اولویت می باشد و بعد از آن اگر متوفی مرد باشد، پرداخت نفقه و مهریه همسر در اولویت قرار می گیرد. اما مهریه زن تا مبلغ مشخصی دارای حق رجحان می باشد و مازاد بر آن مانند طلب بقیه طلبکاران است.
بدهی پدر بعد از فوت:
در پایان نوبت طلب بستانکاران عادی می‌رسد تا طلب آنها از محل ترکه متوفی پرداخت شود و با پرداخت این بخش از طلب، هیچ طلبی بر عهده متوفی نیست و تمام بدهی او صاف می شود.
بعد از اینکه همه پرداختی ها صورت گرفت، نوبت به اجرا نمودن وصیت متوفی می‌رسد. اما وصیت متوفی فقط تا میزان یک سوم اموال نافذ بوده و اگر متوفی بیش از یک سوم اموالش را وصیت کرده باشد، وصیت نافذ نیست مگر اینکه وراث اجازه دهند .اگر وراث تنفیذ نکنند تنها تا یک سوم وصیت نافذ می باشد.
نهایتاً اگر چیزی از اموال متوفی باقی مانده بود، در آن زمان مطابق سهم الارث، باقیمانده ترکه بین وراث تقسیم میشود. ولی پرسشی که مطرح می گردد این است که در صورتیکه اموال متوفی برای پرداخت همه دیون و بدهی‌هایی او کفایت نکند، تکلیف ورثه چه می شود؟
کافی نبودن ترکه در پرداخت دیون
پرداخت بدهی متوفی: ورثه متوفی حق دارند تا یک ماه پس از فوت متوفی، ترکه را رد کنند، بنابراین بدهکاران در مورد کم و کاستی اموال و پاسخگویی به آنها مسئول نمی باشند ولی چنانچه ترکه را قبول کنند یا در مدت زمان قانونی یک ماه از تاریخ فوت، آن را رد نکنند، بنابراین دارای مسئولیت‌هایی می باشندکه قانون برای آنها مقرر داشته است.
در کل مطابق ماده 226 قانون امور حسبی، «ورثه ملزم نیستند غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند و اگر ترکه برای ادای تمام دیون کافی نباشد، ترکه مابین تمام بستانکاران به‌نسبت طلب آنها تقسیم میشود.» ولی زمانیکه ورثه ترکه را قبول کرده باشند، مسئول می باشند تا بدهی‌های متوفی را بین بستانکاران تقسیم کنند.
نکته حائز اهمیت این است که اگر ورثه ترکه را قبول کنند، هر یک مسئول ادای تمام دیون به نسبت سهم خود خواهند بود، به جز زمانیکه ثابت کنند، دیون متوفی افزون بر ترکه بوده و در حقیقت بار اثبات اینکه ترکه در برابر بدهی‌ها پاسخگو نیست بر عهده ورثه می باشد و اگر نتوانند این امر را اثبات نمایند، باید کلیه دیون را به نسبت سهم خود از اموال خودشان پرداخت کنند.
به طور کلی باید به این امر توجه نمود که برای احقاق حقوق خود و دریافت طلب از فردی که فوت نموده نیاز است تا در مورد اولویت های دیونی که داشته اطلاع داشت تا بتوان در زمان مناسب اقدام نمود . دریافت مشاوره از موسسه حقوقی حامد امیری وکیل دادگستری در اصفهان ، خبره در موضوعات پرداخت بدهی متوفی و همچنین کلیه زمینه های حقوقی و کیفری و خانواده می باشد و بهترین گزینه برای موفقیت در پرونده های شما است.