جرم فالگیری در فضای مجازی و مجازات! آیا فال گرفتن جرم است؟

آیا فالگیری جرم است؟! جرم فالگیری در فضای مجازی به این معنا است که فردی فرصت طلب اشخاص ساده لوح را در فضای مجازی گول بزند و برای آنها اطلاعات و ابزاری ارسال ‌کند اعم از طلسم، دعا نویسی، مهره مار و… همچنین از آنها مبالغ هنگفتی دریافت کند.

قانون‌گذار جهت جرم فالگیری تشریح کاملی بیان نکرده است. ولی وکیل اصفهان درباره آن چنین می‌گوید:

این جرم را اشخاصی مرتکب می‌شوند که در دنیای مجازی مدعی هستند که از یک علم ویژه‌ای برخوردارند که قادرند کلیه مشکلات غیر قابل حل را برطرف کنند و اطلاعاتی از آینده و حال و گذشته افراد دارند.

فالگیرها به آسانی با بهره‌گیری از اطلاعاتی که فرد در صفحه خود گذاشته و کمی زیرکی بهره برده و از اشخاص در برابر حرفهایی که اکثر آنها را خود فرد در اختیار او قرار داده است مبلغ بسیاری اخذ می‌کنند.

جرم فالگیری در شبکه‌های مجازی را می‌شود از جمله مصادیق جرم کلاهبرداری به حساب آورد. زیرا در جرم کلاهبرداری فرد کلاهبردار با بهره‌گیری از ابزار متقلبانه اشخاص را فریب داده و از آنها مبالغ سنگینی دریافت می‌کند.

فاعل فالگیر می‌گویند. حامد امیری وکیل جرایم رایانه‌ای قصد دارد در این مقاله توضیحاتی درباره جرم فالگیری ارائه دهد.

جرم فالگیری چیست؟

از ایام قدیم در میان مردم خرافه پرستی رایج بود و از جمله دلایل آن عدم اطلاعات کافی در حوزه‌های متفاوت بود. با گذشت زمان و پیشرفت علم و فناوری تا حدودی خرافات کم رنگ شد.

ولی در این میان اشخاص فرصت طلبی نیز هستند که جهت پر کردن جیب خودشان از احساسات مردم سوءاستفاده می‌کنند. با آمدن اینترنت خیلی از رویدادها و حتی جرم‌ها رو به مجازی رفتند.

از جمله این جرایم، جرم فالگیری در دنیای مجازی است. لازم به ذکر است که اشخاص ساده لوح مشتریان پروپا قرص این جرم به شمار می‌روند.

ارتباط جرم فالگیری در فضای مجازی با کلاهبرداری چیست؟

حامد امیری وکیل جرایم اینترنتی در پاسخ به این سوال می‌گوید: به این خاطر که فالگیران در فضای مجازی با فریب دادن افراد از ایشان پول‌های بسیاری دریافت می‌کنند (تحصیل مال)، می‌توان گفت به لحاظ گول زدن با جرم کلاهبرداری در رابطه است.

قانون‌گذار جرم کلاهبرداری را چنین تشریح نموده است:

هر فردی از طریق فریب و تقلب دیگران را به داشتن اختیارات تهی گول بزند و به کارهای واهی و غیر واقع امیدوار نماید و یا مردم را از حوادث غیر حقیقی بترساند و به وسیله ابزار تقلبی مبالغ و اموالی را از آنها اخذ کند، کلاهبردار به حساب می‌آید.

در پروندهایی که عنوان آنها جرم فالگیری در شبکه‌های مجازی می‌باشد هنگامی می‌توان بیان نمود جرم فالگیری در دنیای مجازی از مصادیق کلاهبرداری می‌باشد که سه شرط ضروری در جرم کلاهبرداری محرز گردیده باشد. این سه شرط عبارت است از:

1- فریب دادن اشخاص
2- بهره‌گیری از ابزار و لوازم متقلبان
3- دریافت مبلغ و مال متعلق به دیکری

فالگیرها در جرم فالگیری در دنیای مجازی که فاعل این جرم می‌باشند با به وجود آوردن شبکه‌های مختلف اشخاص بسیاری را جذب کرده و با کسب اطلاعات از خود فرد (پرسیدن سوال‌های متعدد و متوالی به طور حرفه‌ای و هوشمندانه، اطلاعات به دست می‌آورند) شخص را فریب داده و در برابر اطلاعاتی که از شخص کسب کردکرده‌اند مبالغ هنگفتی را دریافت می‌نمایند.

لازم به ذکر است که فالگیران با بهره‌گیری از وسایل خرافاتی اعم از خر مهره، طلسم، مهره مار و مواردی از این قبیل و نیز فرستادن این ابزار و همچنین ادعای برطرف کردن مشکلاتشان مبالغ بسیاری را از افراد دریافت می‌کنند.

فالگیری در فضای مجازی جرم است؟

حامد امیری وکیل کیفری، در پاسخ به این سوال که آیا فالگیری در فضای مجازی جرم است؟

به صورت قاطع و با صراحت نمی‌توان نظری داد، ولی باید گفت فالگیری در دنیای مجازی موقعی جرم محسوب می‌شود که فالگیر با فریب دادن افراد مبلغی دریافت کرده باشد.

در پرونده‌هایی که موضوع آنها جرم فالگیری در دنیای مجازی است، در صورتی که شخص مبلغی را به فالگیر پرداخت کرده باشد در این صورت باید گفت جرم فالگیری محقق گردیده است.

وی در ادامه اضافه می‌کند، هنگامی که پرداخت مبلغی از طرف شخص جهت فالگیر در ازای اطلاعات انجام نشود، نمی‌توان گفت که جرم فالگیری در فضای مجازی صورت گرفته است. بنابراین می‌توان گفت، شرط محقق گردیدن جرم فالگیری در شبکه‌های مجازی دریافت وجه و پول نقد و مال است.

رکن‌های تشکیل دهنده جرم فالگیری در دنیای مجازی

جرم فالگیری در شبکه‌های مجازی همچون سایر جرایم تشکیل شده از سه عنصر اصلی قانونی، مادی، معنوی یا روانی است.

عنصر قانونی را می‌توان اینگونه بیان کرد که در قانون هر فعل و ترک فعلی که به‌منظور آن مجازات در نظر گرفته شده باشد.

جرم فالگیری در فضای مجازی، چنانچه مصداق کلاهبرداری به شمار رود. (محقق شدن اخذ پول از طریق فالگیر)، با نظر به مجازات کلاهبرداری (حبس و رد مال و جریمه نقدی) محکوم می‌شود.

عنصر مادی که در حقیقت همان عمل مادی و فیزیکی است که در جرم فالگیری در فضای مجازی دریافت وجه و ارسال ابزار می‌باشد.

عنصر معنوی یا روانی که شامل سوء نیت می‌شود و دربرگیرنده سوء نیت عام (عمد و ارداه) و خاص (رسید.ن به نتیجه) است.

در جرم فالگیری در دنیای مجازی هم گول زد.ن افراد و دریافت وجوه زیاد. از آنها به عنوان عنصر معنوی جرم فالگیری در فضای مجازی محسوب می‌شود.

نحوه شکایت از فالگیری در فضای مجازی

اشخاصی که فریب فالگیران و رمالان را می‌خورند و مبالغ بسیاری را از دست می‌دهند، چطور قادر به شکایت هستند؟ این سوالی است که اکثر اشخاصی که مبالغ بسیاری را از دست داده‌اند از خود می‌پرسند.

زیرا با این موضوع که به دست اوردن اطلاعات و صحبت‌هایی که می‌شنوند زیاد دقیق و واقعی نیست. آیا باز هم قادر به شکایت هستند؟

حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری در پاسخ به سوال مطرح بیان کرد که این جرم به این خاطر که در فضای مجازی:

• در ابتدا می‌بایست با پلیس فتا تماس گرفت.
• بعد از آنکه مشخص شد، (فالگیری در فضای مجازی محقق شد)، فرد شکایت خویش را به ثبت می‌رساند.
• پرونده در دادسرای مخصوص جرایم رایانه‌ای بر اساس قانون رسیدگی خواهد شد.

لازم به ذکر است که هنگامی اشخاص قادر به شکایت هستند که به قاضی دادگاه اثبات کنند که گول خورده‌اند و مبلغ زیادی را از دست داده‌اند. در خصوص فالگیری سنتی، شخص زیان می‌تواند به دادسرای محل حدوث جرم (جرم فالگیری) مراجعه نموده و شکایت خود را مطرح کند.

آیا جرم فالگیری قابل گذشت است؟

در قانون مجازات اسلامی جرایم قابل گذشت و غیرقابل گذشت تعیین گردیده است. جرم فالگیری در فضای مجازی با شکایت شاکی شروع خواهد شد.(این به لحاظ خصوصی است) پس از آن دادستان تحت عنوان مدعی العموم (به نمایندگی از جانب عموم مردم) عمل رسیدگی و اجرا را ادامه می‌دهد.

زیرا نظام عمومی و آرامش را بر هم خواهد زد. بنابراین به این نتیجه دست می‌یابیم که جرم فالگیری خواه در فضای مجازی و خواه به طور سنتی (دنیای واقعی) از جمله جرایم غیر قابل گذشت هستند. بدین معنی که با شکایت شاکی خاتمه پیدا نمی‌کند.

مجازات فالگیری در فضای مجازی چیست؟

در پرونده‌هایی که متهم آنها فالگیرها و رمالان هستند که به فریب افراد می‌پردازند، قوانین کلاهبرداری قاضی رسیدگی به این پروندها، متهمان (فالگیران و رمال‌ها) را مجازات می‌کند.

زیرا فالگیرها به تحصیل مال غیر پرداخته‌اند. حال چنانچه فالگیران و رمالان، علاوه‌ بر جرم فالگیری در فضای مجازی، جرایم دیگری را نیز مرتکب گردیده باشند به مجازات آن جرایم هم محکوم خواهند شد.

چنانچه قاضی پرونده جرم فالگیری در فضای مجازی را کلاهبرداری تشخیص دهد. فالگیران را به مجازات حبس 1 الی 7 سال و رد مال (بازگشت مال به صاحب اصلی) و همچنین جریمه نقدی محکوم خواهد کرد.

ولی چنانچه جرم را تحصیل مال غیر قانونی تشخیص دهد، فالگیران را به حبس از 3 ماه الی 2 سال ( مجازات درجه 6) و جریمه نقدی به ازای دو برابر مال به دست امده و نیز محکوم به رد مال به صاحب اصلی آن خواهد کرد.

این جرم به این خاطر که در فضای مجازی انجام شد.ه است دادگاه صالح آن، دادسرای ویژه جرایم ریانه‌ای است. به این دلیل که ارتکاب جرایم به اثبات شدن نیازمند است و اثبات جرم در فضای مجازی دشوار و برخی مواقع امکان‌پذیر نیست، بنابراین جهت این نوع از جرم‌ها که در فضای مجازی (سایبری) صورت می‌گیرد به وکیل باتجربه در حوزه جرایم رایانه‌ای نیاز خواهید داشت.

نحوه شکایت از رمالان و فالگیران

اشخاصی که در دام این سودجویان افتاده‌اند خواهند توانست با رجوع به دادسرای محل وقوع جرم (مکانی که رمالی)، شکوائیه تنظیم کنند.

حتی چنانچه پرونده شاکی خصوصی نداشته باشد، با مشاهده پلیس در شبکه‌های مجازی و تبلیغات حکم سند جهت جرم محقق را دارد و می‌تواند برای پیگیری اقدام نماید.

جمع بندی

در پرونده‌هایی که متهم آنها فالگیرها و رمالان هستند که به فریب افراد می‌پردازند. قوانین کلاهبرداری قاضی رسیدگی به این پروندها، متهمان (فالگیران و رمال‌ها) را مجازات می‌کند. زیرا فالگیرها به تحصیل مال غیر پرداخته‌اند.

حال چنانچه فالگیران و رمالان، علاوه‌ بر جرم فالگیری در فضای مجازی، جرایم دیگری را نیز مرتکب گردیده باشند به مجازات آن جرایم هم محکوم خواهند شد.