توقیف اموال چیست ؟

زمانیکه واژه‌ی توقیف اموال را می شنویم اولین چیزی که به ذهن انسان می رسد این است که فردی به دیگری بدهکار بوده و در نتیجه طلبکار اموال او را توقیف می‌‫کند.

توقیف اموال عنوانی است که همه اموال اعم از منقول و غیرمنقول را دربرگرفته و با دقت به جوهره و اصل اموال حسب مورد طریقه توقیف اموال فرق می‫‌کند.

معنی توقیف اموال

اصولا “توقیف اموال”  با مصادره اموال یکسان در نظر گرفته میشود اما توقیف اموال هنگامی دارای موضوعیت است که اولا فرد به دیگری بدهکار باشد، اما فرقی ندارد که این دین ناشی از سند رسمی باشد یا سند عادی، نوع سند منحصرا در طریقه مطالبه و توقیف تاثیرگذار خواهد بود؛

بدهکار بودن می‫‌تواند به عنوان مثال از طریق قرض گرفتن پول یا بدهی زوج به زوجه  بخاطر مهریه باشد و فرد بدهکار رغبتی برای پرداخت بدهی خود ندارد و عملی انجام نمی دهد یا اینکه کارهایی انجام می‫‌دهد که طلبکار برای گرفتن طلب خود با شک و تردید و نگرانی  مواجه می‌شود و ثانیا شخص بدهکار دارای اموالی باشد و ثالثا فرد طلبکار بر این اموال آگاهی پیدا کند .

تعریف و فایده‌ی توقیف اموال به گونه ای در هم آمیخته شده است با این تعریف که فرد بدهکار به وسیله توقیف ممنوع از دخل و تصرف در مال خود می‫‌شود، توقیف عنوانی کلی است که شامل هر دو مفهوم معنای توقیف قانونی و توقیف فیزیکی اموال می باشد.

بصورتی که در حالت اول ، تنها  مال از لحاظ  قانونی و از طریق اسناد رسمی ممنوعیت نقل و انتقال دارد در این نوع مدیون نمی‫‌تواند با فروش اموال خود از اجرای دیون و تعهدات خود روی گردانی کند.

در نوع دوم که در مورد بعضی از اموال موضوعیت خواهد داشت، طلبکار درخواست توقیف فیزیکی مال را می کند در واقع اضافه بر ممنوعیت مدیون از نقل و انتقال مال ، از تصرف در آن ممنوعیت دارد ، نهایتا در صورت توقیف ، فرد مدیون نمی‫تواند مال خود را بفروشد یا اجاره دهد یا ببخشد و تعهدی نسبت به مال خود کند و حقیقتا توقیف اموال باعث ممنوعیت شخص بدهکارنسبت به مالکیت و تصرف اموالش شده و او را در حالت اعسار قرار می دهد.

به طور کلی توقیف اموال باعث می‫‌شود که خواسته‌ی فرد  طلبکار در سایه‌ی امنیت قرار ‫گیرد که در واقع همان مطالبه‌ی مبلغی پول است . به این معنی که شخص بدهکار با توقیف نمودن مال معین اطمینان حاصل می کند که به حق خود خواهد رسید. مقنن در دو مرحله کلی امکان توقیف اموال را پیش‌بینی کرده است؛

مقطع اول پیش از صدور حکم و در قالب دو تأسیس حقوقی تأمین خواسته و دستور موقت و مرحله بعدی پس از صدور حکم مبنی بر محکومیت فرد و امتناع وی از اجرای حکم صادره که در این فرض محکوم‌له می‫‌تواند با شناسایی اموال از محکوم‌علیه و معرفی آن به دادگاه درصدد احقاق حقوق قانونی خود برآید.

راه‌حل‌های قانونی توقیف اموال چیست؟

برای پاسخ به این پرسش باید گفت که بطور کلی دو مرجع  برای توقیف اموال شخص بدهکار وجود دارد: دادگستری که مرجع کلی رسیدگی به تظلمات است و اداره اجرای ثبت اسناد و املاک.

اگرچه صلاحیت رسیدگی اداره‌ی اجرای ثبت اسناد و املاک محدود بوده ومحصور به اسناد لازم‌الاجراست. سند لازم‌الاجرا سندی است که اجرا شدن محتوا و مفاد آن نیازمند مراجعه به محکمه و اخذ حکم از آنجا را ندارد.

توقیف اموال به وسیله دادگستری

در مورد اسنادی که امکان مطالبه‌ی وجوه آن از راه اجرای ثبت نیست برحسب عموم می‫‌توان اقدام به ارائه نمودن دعوا در دادگستری نمود اما به این نکته باید توجه نمود که در مواردی دادگاه صلاحیت رسیدگی به ادعای خواهان را ندارد و رسیدگی به این ادعای طبق قانون در صلاحیت مرجع دیگری قرار گرفته است .

نکته ای که باید به آن توجه نمود این است که زمانیکه رأی به نفع خواهان صادر می شود،او باید طبق مقررات اجرای رأی را مطالبه کند.

بدین معنی که صدور رأی خود به خود به اجرای رأی منتهی نمی‫‌شود و حتما باید خواهان که اکنون محکوم‌له شده است اجرای رأی را درخواست کند. بعد از اینکه محکوم‌له درخواست مطالبه‌ را انجام می دهد ، اجراییه صادر می‫‌شود در این مقطع  امکان دارد قبل از صدور رأی مطابق  قانون طلبکار، اموال بدهکار را از طریق تأمین خواسته توقیف کرده باشد از موارد رایج تامین خواسته هنگامی است که شخص طلبکار از بدهکار سند تجاری برات، سفته یا چک داشته باشد.

در حقیقت اگر قبلا ، اموال بدهکار یا محکوم‌علیه توقیف شده باشد مانعی مقابل اجراشدن حکم نیست ولی اگر از قبل اموالی توقیف نشده باشد، محکوم‌علیه باید طی مدت ده روز ار تاریخ ابلاغ اجراییه برای پرداخت محکوم‌ به مالی معرفی کند و در صورتی که این کار را انجام ندهد این محکوم‌له است که می‌تواند برای توقیف، اموالی از محکوم‌علیه معرفی کند.

در مورد معرفی اموال مطابق قانون، حقوق دریافتی شخص نیز همانند آنچه بیان شد قابل توقیف است و اگر اموال منقول برای مثال در خانه‌ی شخص برای توقیف معرفی شود گردد چیزی که اصولا مختص اشخاص اعم از مرد وزن می باشد اموال آنها حساب شده و قابل توقیف است.

چه اموالی قابل توقیف هستند؟

کم و بیش همه‌ی افراد با مفهوم مال و منقول و غیرمنقول بودن آن آشنا هستند و اصولا همه اشخاص اطلاع دارند مال چیزی است که طبق عرف در بازار ارزش اقتصادی داشته و به دو گروه منقول مانند اتومبیل و غیرمنقول مانند ملک قابل تقسیم است.

مقصود ما در اینجا توضیح مال منقول و غیرمنقول نیست لیکن می‫‌خواهیم بیان داریم که بعضی از اموال در هر صورت چه منقول یا غیرمنقول قابل توقیف نیستند که این اموال در اصطلاح حقوقی مستثنیات دِین نامیده می‌شوند. این اموال شامل موارد زیر است:

• خانه مسکونی که طبق عرف در شأن محکوم‌علیه در حالت اعسار او باشد.
• اسباب و اثاثیه‌ی مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج لازم و ضروری محکوم‌علیه و افراد تحت تکفل وی نیاز است.
• خوراک و آذوقه‌ی موجود به مقدار نیاز و احتیاج محکوم‌علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که اصولا مطابق عرف آذوقه ذخیره می‌شود.
• کتب و ابزار و وسایل علمی و تحقیقاتی برای افراد اهل علم و تحقیق درخور شأن آنها.
• وسایل و ابزار کار کسبه،اصناف و پیشه وران، کشاورزان و سایر افرادی که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفل‌شان ضروری و لازم است.
• تلفن مورد نیاز مدیون.
• مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.

بهترین راه برای اطلاع و چگونگی اقدام در مورد توقیف اموال و سایر پرسش های خود در این زمینه مراجعه و تماس با موسسه حقوقی حامد امیری در اصفهان است که این موسسه دارای کادری مجرب و وکیلی توانا در همه ی زمینه های حقوقی ، کیفری، طلاق، مهریه، نفقه، کودک آزاری، حضانت فرزند و… می باشد و به شما کمک می کند به موفقیت در پرونده خود دست یابید.