نسب و روش‌های قانونی اثبات نسب! ماده قانونی اثبات نسب؟!
اثبات نسب: با متولد شدن هر انسانی که ناشی از پیوند زناشویی زن و مردی است نسب ایجاد می‌شود. مبنای نسب قانونی، ازدواج زن و شوهر است. در واقع ، نسب رابطه خونی و حقوقی است که پدر و مادر را به فرزندان آنها مربوط می‌کند و بدین صورت نسب به معنای رابطه پدر و فرزندی یا مادر و فرزندی است.
تعریف نسب
در معنای لغوی نسب به معنی خویشاوندی و نژاد است ولی از لحاظ حقوقی عبارت است از رابطه خویشاوندی میان دو نفر که یکی از نسل دیگری باشد یا هر دو از نسل شخص دیگری باشند مانند رابطه پدر و فرزند یا رابطه برادر و خواهر.
مواقعی نسب ناشی از رابطه ازدواج قانونی و مشروع زن و مرد است که به آن نسب مشروع گفته می شود و زمانی نسب ناشی از تلقیح مصنوعی و گاهی هم ناشی از رابطه شبهه‌ناک است. برای اثبات رابطه نسب و خویشاوندی میان 2 نفر باید رابطه زوجیت میان زن و مرد و نسب مادری و پدری به ثابت شود.
ثابت نمودن نسب مادری آسان تر از اثبات نسبت پدری است بدلیل اینکه به راحتی نمی توان دوران بارداری و زایمان را انكار نمود و مطابق قانون در مدت 15 روز پس از تولد نوزاد باید به دنیا آمدن او در یكی از حوزه‌های ثبت احوال اعلام و شناسنامه برای او اخذ شود.
ولی برای ثابت کردن نسب پدری بخاطر آزادی مردان در امر ازدواج موقت سختی های زیادی وجود راه دارد؛ اگرچه در حال حاضر با پیشرفتهایی در علم و آزمایشات مختلفی، اثبات نسب آسان تر شده است ولی بخاطر هزینه های زیاد و عدم دسترسی به این آزمایشات اثبات نسب پدری هنوز هم سختی هایی را نیز به همراه دارد.
اماره قانونی
1- اماره قانونی نسب پدری و در زمان زوجیت.
2- اماره قانونی نسب پدری پس از انحلال نكاح (جدایی) هنگامی كه مادر ازدواج مجدد نكرده باشد.
3- اماره قانونی نسب پدری بعد از انحلال نكاح هنگامی كه مادر ازدواج مجدد كرده باشد.
اماره قانونی از نظر قانونگذار یكی از طرق اثبات نسب می باشد. اماره قانونی اینگونه تعریف شده است . اماره قانونی عبارت از اوضاع و احوالی است كه به حكم قانون، دلیل قانون دلیل بر امری شناخته می‌شود. اما این تعریف با توجه به زمانی كه طفل به دنیا بیاید یعنی در زمان زوجیت یا پس از انحلال نكاح تفاوت دارد.
الف) اماره قانونی نسب پدری و در زمان زوجیت: طبق قانون طفلی که در زمان زوجیت متولدشده ملحق به شوهر است؛ به شرط آن كه از تاریخ ازدواج تا زمان تولد كمتر از 6 ماه و بیشتر از 10 ماه نگذشته باشد. بنابراین، نسب پدری و مادری هر دو قانونی خواهد بود.
ب) اماره قانونی نسب پدری پس از انحلال نكاح (یعنی در زمان جدایی) در صورتیکه مادر مجدداً ازدواج نكرده باشد. بر اساس این قانون هر طفلی كه بعد از جدایی متولد شود به شوهر تعلق دارد به شرط اینكه مادر هنوز ازدواج نكرده باشد و از تاریخ جدایی تا روز تولد طفل بیشتر از 10 ماه نگذشته باشد.
ج) اماره قانونی نسب پدری بعد از انحلال نكاح اگر مادر ازدواج مجدد كرده باشد. اگر بین زن و شوهری جدایی ایجاد شود و زن مجدداً ازدواج كند و طفل بعد از ازدواج مجدد او بدنیا بیاید، اگر از تاریخ جدایی اول 10 ماه نگذشته و نكاح دوم به 6 ماه رسیده باشد، مطابق اماره قانونی طفل به شوهر دوم تعلق دارد؛ به جز موردی كه اماره قانون قطعی دیگری خلاف آن را ثابت كند.
بنابراین اگر امارات قانونی به صورتی باشد كه الحاق طفل را به هر دو شوهر ممكن سازد، از طریق تشخیص پزشكی الحاق طفل را به یكی از دو پدر میتوان ممکن ساخت.
دلایل اثبات نسب مادر
مهم ترین دلایل اثبات نسب مادر عبارتند از :
اول) سند ولادت یا همان شناسنامه
دوم) شهادت و امارات
سوم) اقرار
مهمترین دلایل اثبات نسب مادر به شرح ذیل است:
اول : سند ولادت (شناسنامه)
معمول ترین دلیلی اکه برای اثبات نسب به محکمه ارایه می‌شود شناسنامه است، ولی چیزی که به این سند رسمیت می‌بخشد، گواهی مأمور رسمی است و هنگامی که ادعا شود که ولادت طفل به طوری که در شناسنامه آمده است، به مأمور ثبت احوال اعلام نشده یا او اعلام اشخاص را از بین برده ، باید ادعای جعل را برای اثبات این ادعا مطرح نمود و مسلماً بار اثبات این ادعا بر عهده مدعی می باشد.
دوم : شهادت و امارات
مطابق قواعد عمومی، شهادت می‌تواند کلیه ارکان نسب را اثبات کند و دادگاه باید صحت چنین شهادتی را تشخیص دهد و دادرس اجباری به تأیید مفاد گواهی ندارد. (ماده 424 قانون آیین دادرسی مدنی)
سوم : اقرار
با اقرار نیز می توان نسب را اثبات نمود و اقرار تنها موردی است که قانون مدنی درباره آن حکم خاص دارد و این حکم خاص در ماده 1273 قانون مدنی آمده است: اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولاً تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد، ثانیاً کسی که به نسب او اقرار شده است، تصدیق کند، مگر در مورد صغیری که اقرار به فرزندی او شده به شرط آن که منازعی در بین نباشد.
اثبات نسب پدری (دشواری اثبات و لزوم دخالت قانونگذار)
نسب پدری را نمی توان به آسانی احراز نمود ، برخلاف نسب مادری که می توان آن را بر اساس امور محسوس و آشکار اثبات نمود، زیرا مدعی نسب باید ثابت کند که محصول نزدیکی مادرش و شوهر او است و برای اثبات این نسب هیچ سند و شاهدی به کار نمی‌آید.
در اینصورت الزاما قانونگذار باید اقدام کند و به کمک اماره «نشانه» قانونی چاره ای برای حل این مشکل خانوادگی بیابد. در حقوق اسلام با استفاده از «اماره فراش» این موضوع را میتوان حل نمود . طبق این اصل، کودک متولد در زمان زوجیت از آن شوهر است و تنها از راه لعان (اتهام زن به زنا یا نفی ولد) میتوان خلاف آن را ثابت کرد.
بطور کلی برای اثبات نسب مشکلات زیادی وجود دارد و باید راه حل های آن را شناخت تا بتوان آن را احراز نمود، بهترین گزینه برای مشاوره در این خصوص موسسه حقوقی حامد امیری با مدیریت حامد امیری وکیل متخصص و خبره در کلیه امور حقوقی می باشد بهترین مشاور و راهنمای شما خواهد بود.