نحوه مطالبه طلب یا وجه

شیوه مطالبه طلب یا وجه یکی از موارد بسیار رایج در زمینه ی امور حقوقی است که در این مقاله قصد داریم روش های مطالبه وجه و اینکه چه افرادی میتوانند مطالبه وجه انجام دهند توضیح دهیم. برای آشنایی بیشتر با نحوه ی مطالبه ی وجه یا طلب با ما همراه باشید.

پیش از هر چیزی باید بدانیم طلب چیست و اصلا چه معنایی دارد؟

طلب به چه معناست؟

زمانی که کسی مقداری پول به دیگری قرض دهد و با او توافق کند که که این پول را در تاریخ مشخصی به او بازگرداند در حقیقت از او به همان میزان طلبکار می شود و به آن پولی که از او می خواهد نیز طلب گفته می شود.

حال در صورتی که قرض گیرنده به تعهدی که دارد یعنی پرداخت وجه در سررسید مشخص، عمل ننماید طلبکار این امکان را دارد تا برای دریافت طلبش یا همان وجهی که قرض داده است، اقدامات قانونی انجام دهد.

البته وکیل اصفهان توصیه می کند که افراد در چنین مواقعی و به هنگام قرض دادن حتما نوشته ای تهیه کنند و هر دو طرف آن را امضا کرده و اثر انگشت بزنند و در صورت امکان حداق دو شاهد نیز این نوشته را امضا کنند. زیرا با وجود چنین نوشته ای اثبات طلب بسیار راحت است و در حقیقت یک سند عادی محسوب می شود.

اما اسناد به دو دسته تقسیم می شوند:

1) اسناد رسمی :  بنا بر گفته ی وکیل پایه یک اصفهان سندی رسمی به حساب می آید که یکی از ویژگی های زیر را داشته باشد:

الف) سندی که در اداره ی ثبت اسناد و الاک تنظیم شده باشد.
ب) سندی که در دفتر اسناد رسمی تنظیم دشه باشد.
ج) سندی که به وسیله ی یک مأمور ذیصلاح دولتی تنظیم شود.

2) اسناد عادی :  اما در صورتی که سندی یکی از ویژگی های فوق را نداشته باشد، سند عادی به حساب می آید.

اما جدا از این که سند عادی باشد یا رسمی، برای آن که قابلیت استفاده به عنوان دلیل و مدرک در دادگاه را داشته باشد باید واجد سه شرط باشد که عبارت است از:

• سند باید به صورت نوشته باشد، چه با دست و چه تایپی
• سند باید با موضوع دعوا تناسب و وحدت موضوع داشته باشد تا بتواند قابل استناد باشد.
• سند باید دارای امضا هر دو طرف یا حداقل یکی از آن ها باشد در غیر این صورت قابل استناد نیست.

به عبارت دیگر همان طور که گفتیم کسی که میزانی وجه از شخص دیگر طلب داشته باشد و بدهکار از پرداخت آن امتناع ورزد، باید جهت رسیدن به پول خود از طریق حقوقی اقدام بنماید.

البته این طلب ممکن است از راه های مختلفی حاصل شود، از جمله؛ به موجب چک، سفته، فاکتور، قرارداد، فیش بانکی و یا شهادت شهود و … .

البته باید این نکته را بیان کرد که فاکتور زمانی سند محسوب و قابل استناد است که بدهکار آن را امضا کرده باشد. چون فاکتوری که حاوی امضای بدهکار نباشد، امکان ثابت کردن چیزی را ندارد.

روش های مطالبه نمودن وجه

برای مطالبه نمودن وجه چه روش هایی وجود دارد؟ یا از چه راه هایی می توان اقدام کرد؟

الف) ارسال اظهار نامه

اظهارنامه به ورقه قضایی گفته می شود که چنانچه کسی بخواهد طلب خود را مطالبه کند بدون آن که به دادگاه رجوع کند و یا اگر بخواهد به فرد اخطاری بدهد برای طرح دعوایی در آینده مورد استفاده قرار می گیرد. به هبارتی این اهارنامه بعدا به هنگام طرح دعوا، قابل استفاده و استناد است.

شرط ارسال اظهارنامه برای مطالبه ی وجه که همه ی افراد باید به آن دقت کنند این است که باید موعد آن طلب رسیده باشد.

به دیگر بیان زمانی فرد می تواند به وسیله ی اظهار نامه حق خود را مطالبه کند که موعد مطالبه ی آن رسیده باشد. افراد در حقیقت می توااند تکام اظهارات خود را که در مورد قرارداد و یا تعهدات است را از طریق اظهارنامه به صورت رسمی به طرف مقابل ابلاغ کنند.

زمانی که اظهار نامه تنظیم، ارسال و در نهایت ابلاغ شود، بدهکار متوجه این امر می شود که طلبکار به صورت جدی خواهان طلب خود است و در صورتی که مجددا از پرداخت آن خودداری کند اقدام به طرح دعوا می کند.

وکیل دادگستری اصفهان بیان می دارد بیشتر در جایی اظهارنامه ارسال می شود که طلبکار بداند که ارسال اظهارنامه موثر در پرداخت نمودن بدهی از سوی بدهکار می شود.

البته این احتمال نیز وجود دارد که ارسال نمودن اظهار نامه موثر در پرداخت بدهی از سوی بدهکار نباشد. و حتی ممکن است باعث این شود که بدهکار یا مخاطب اظهارنامه آدرس خود را تغییر دهد تا طلبکار دیگر نتواند برای او اظهار نامه ارسال کند.

در نتیجه به توصیه ی حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری که تجربیات بسیاری در این چنین مسائلی دارد، باید در ارسال کردن اظهار نامه دقت بیشتری به خرج داد و در صورت امکان به وکیل دادگستری رجوع کرد تا در این خصوص بنا بر تجربیات خود فرد را راهنمایی کند. 

در مورد اظهارنامه آخرین نکته ای که باید بیان کرد این است که بعد از آن که اظهارنامه را فرد تنظیم نمود باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و اظهار نامه را ثبت کند تا به مخاطب ابلاغ شود.

ب) دادخواست مطالبه وجه

بعد از آن که اظهارنامه به مخاطب آن ارسال و ابلاغ شد، چه مخاطب پاسخ دهد به آن یا نه، برای شخص این امکان وجود دارد که دادخواست مطالبه ی وجه را تنظیم کرده و به دفتر دادگاه تقدیم کند.

البته بهترین کار این است که پیش از تنظیم دادخواست با وکیل متخصص اصفهان یا هر شهر دیگری مشورت کرد تا متن دادخواست به صورت حرفه ای تری تنظیم شود و به دفتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل دهد تا آن را ثبت کنند.

وقتی که افراد برای ثبت کردن دادخواست خود به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می کنند لازم است مستندات طرح دعوا را به همراه کارت ملی و کارت بانکی خود برای پرداخت نمودن هزینه ی دادرسی به دنبال داشته باشند.

به نقل از حامد امری وکیل دادگستری بعد از آن که شخص دادخواست مطالبه ی وجه خود را مطرح نمود، پرونده به حالت الکترونیکی به مرجع قضایی صالح ارسال می شود و به خواهان پیامکی ارسال می شود که در آن شماره ی پرونده درج شده است و به موجب آن به فرد اعلام می شود که پرونده به منظور رسیدگی به کدام مرجع فرستاده شده است.

اما لازم به ذکر است که چنانچه مبلغ یک دادخواستی بیشتر از 20 میلیون تومان باشد به منظور رسیدگی به دادگاه می رود و اگر کم تر از این مبلغ باشد شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی به آن را دارد.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای مطالبه وجه

به هر دعوایی مرجعی که صالحیت دارد، رسیدگی می کند. اما مرجع صالح رسیدگی به دعوای مطالبه کجاست؟

وکیل خبره پاسخ می دهد که به علت این که دعوای مطالبه ی وجه یک دعوای مالی است لذا بر اساس میزان مبلغ آن تفاوت دارد.

همان گونه که در فوق نیز اشاره کردیم در صورتی که مبلغ دعوی از 20 میلیون تومان کم تر باشد، شورای حل اختلاف صالح برای رسیدگی است اما اگر از 20 میلیون تومان بیشتر باشد دادگاه مربوطه صلاحیت رسیدگی دارد.

همچنین امکان دارد که دادگاه صالح بر اساس سندی که برای اثبات طلب ارائه می شود فرق کند. به عنوان نمونه مطالبه ی وجه مهریه که مستند به سند رسمی است از راه اجرای ثبت قابلیت مطالبه داد و نیازی نیست که خانم برای مطالبه به دادگاه یا شورای حل اختلاف مراجعه کند.

لیکن چنانچه سندی که فرد برای اثبات طلب خود ارائه می دهد یک سند عادی باشد مثلا قبض یا فاکتور و یا رسید و…، با عنایت به مبلغ طلب در یکی از دو دادگاه مذکور قابل رسیدگی است.

چه اشخاصی امکان مطالبه ی طلب را دارند؟

چنانچه دو نفر با یکدیگر قراردادی داشته باشند و یا یکی از آن ها به دیگر پولی قرض داده باشد و یا یک سند یا فاکتوری وجود داشته باشد، تنها همان کسی که طلبکار است می تواند به عنوان خواهان دعوای مطالبه ی وجه را اقامه کند و دادخواست را تقدیم کند.

حال در صورتی که شخص طلبکار فوت کند وراث او که در واقع قائم مقام او هستند این امکان را دارند که از سوی طلبکار، دعوای مطالبه طلب را اقامه کنند. البته با این شرط که گواهی احصار وراثت را سابق بر این دریافت نموده باشند.

به علاوه طلبکار خود می تواند با مراجعه به وکیل دادگستری به او وکالت بدهد که به جای او دادخواست مربوطه را تنظیم نموده و با عنایت به سند و مدرکی که طلبکار دارد، دعوای مطالبه ی وجه را اقامه کند.