مرخصی زایمان و بارداری چه زمانی باید اقدام کرد؟ – شرایط مرخصی زایمان

اکثر مادران شاغل این نگرانی را تجربه کرده‌اند؛ نگرانی در رابطه با شرایط کاری پس از زایمان. اضطراب از اینکه مرتبه شغلی که طی سالها برای آن زحمت کشیده‌اند از دست برود و یا اینکه به‌منظور حفظ آن ناچار به منصرف شدن از مرخصی زایمان باشند.

در همه دنیا برای خانم‌های شاغل مرخصی زایمان مشخص و خوب است بدانید در بسیاری از کشورها این مرخصی فقط شامل خانم‌های باردار نمی‌شود و پدرها نیز می‌توانند بر اساس شرایطی از آن بهرمند شوند. 

حامد امیری وکیل اصفهان در این مقاله به بررسی این مسئله که مرخصی زایمان به چه اشخاصی تعلق می‌گیرد، طبق چه شرایطی می‌توانند آن را تمدید کنند و حقوق مادرها در مرخصی چگونه پرداخت می‌گردد، بپردازد.

اگر شما نیز یک مادر باردار هستید و می‌خواهید در ای باره اطلاعات بیشتری به دست آورید، حتما تا پایان این مطلب همراه ما باشید. اگر سوال یا نظری داشتید حتما در قسمت نظرات بنویسید. خوشحال می‌شویم پاسخگوی سوالات شما باشیم.

چه کسانی می‌توانند از مرخصی زایمان استفاده کنند؟

مرخصی از جمله حقوقی است که به کارمند داده می‌شود تا بتواند از محیط کار در ایام عادی که تعطیل نیست مرخصی بگیرد.

با این حال شخص می‌بایست از شرایط خاصی برخوردار باشد که غیبت وی از محیط کار را توجیه کند؛ زایمان از جمله این موارد می‌باشد که برای مرخصی گرفتن قانون آن را مجاز دانسته است.

طبق اصلاحیه‌ قانون تنظیم جمعیت خانواده، مدت مجاز جهت مرخصی زایمان 9 ماه در نظر گرفته شده است. در گذشته بر اساس قوانین خانم‌های باردار فقط قادر بودند از 6 ماه مرخصی ویژه بهره ببرند.

طی این مدت تحت عنوان قسمتی از سابقه کار شخص خواهد شد. بدین معنا که از پرداخت حق سنوات نیز برخوردار می‌شود و نهادهای دولتی و خصوصی مکلف می‌باشند این مدت را در اختیار کارکنان خانم خویش سپری کنند تا از نوزاد به دنیا آمده به بهترین نحو مراقبت کنند.

عیدی و پاداش نیز در طول این ایام به شخص تعلق خواهد گرفت و مادر شاغل حق دارد در طی این دوره دفترچه بیمه تامین اجتماعی خویش را تمدید نماید و از امکانات آن به طور کامل بهرمند گردد.

خانم‌های بارداری که قصد دارند نوزادشان را با شیر خود تغذیه کنند، حق دارند یک ماه قبل از وضع حمل از مرخصی بهرمند گردند. ولی این یک ماه زودتر از مجموع مرخصی ایشان که 9 ماه می‌باشد کسر می‌گردد و بعد از وضع حمل فقط قادر هستند 8 ماه را مرخصی داشته باشند.

سازمان تامین اجتماعی چه خدماتی برای مشمولان مرخصی زایمان در نظر گرفته است؟

در ایام مرخصی وضع حمل کمک هزینه بارداری که تحت عنوان دستمزد مرخصی زایمان نیز شناخته می‌شود، به خانم‌ها تعلق می‌گیرد. بر اساس قوانین حاضر، تنها در طول 6 ماه سازمان تامین اجتماعی کمک هزینه بارداری را پرداخت می‌کند.

کمک هزینه از روز نخست مرخصی شخص محاسبه گردیده و در اختیار وی قرار می‌گیرد. همچنین تمام بیمارستان‌های طرف قرارداد بیمه تامین اجتماعی مکلف می‌باشند کلیه خدمات درمانی در رابطه با بارداری را با بیمه در اختیار مادران قرار دهند.

چنانچه در طی ایام بارداری شخص به علت مشکلات و بیماری‌ها نتواند در محل کار حضور پیدا کند، شرکت مکلف می‌باشد به شخص مرخصی استعلاجی بدهد. در شرکت‌های خصوصی غرامت دستمزد ایام بیماری از طریق سازمان تامین اجتماعی به شخص پرداخت می‌گردد.

چه هنگام برای مرخصی بارداری بهتر است اقدام کرد؟

اشخاصی که نامه پزشک یا بیمارستان را به مدت 30 روز داشته باشند و دفترچه درمانی، قادرند با ارائه مدارک مورد نیاز جهت اخذ مرخصی زایمان اقدام نمایند.

حامد امیری وکیل خانواده در پاسخ به این سوال اینطور بیان میکند که: برای مرخصی زایمان مدت زمان مصوب قانون 9 ماه می‌باشد که غالبا تامین اجتماعی جهت پرداخت کامل آن با مشکلاتی روبه‌رو است. به این صورت اکثر هزینه مرخصی طی 6 ماه پرداخت می‌شود.

بانوانی که نیازمند مرخصی زایمان هستند، به محض اینکه پزشک به آن‌ها دستور استراحت دهد، حق دارند به جهت اخذ مرخصی اقدام نمایند یا از شرایط مرخصی استعلاجی بهرمند گردند.

به موجب قوانین کنونی کشور آقایانی که صاحب نخستین فرزند خود می‌شوند و در یکی از قوای سه گانه یا شرکت‌ها دولتی، غیر دولتی و عمومی مشغول به کار می‌باشند قادر به اخذ 3 روز مرخصی تشویقی خواهند بود.

به طور معمول خانم‌ها 3 ماه قبل از وضع حمل از مرخصی خود استفاده می‌نمایند و 3 ماه بعد از وضع حمل نیز به‌منظور استفاده از امکان شیردهی از این مرخصی استفاده می‌کنند. برای خانم‌هایی که 3 قلو به دنیا می‌آورند مرخصی زایمان 1 سال میباشد.

به بانوان شیرده نیز 1 ساعت مرخصی شیردهی که می‌توانند. نوزاد خود را در مهد کودک‌های نزدیک محل کار خود بسپارند و در طول روز سه بار جهت شیردهی اقدام نمایند؛ به این شرط که این زمان روی هم رفت بیشتر از یک ساعت نشود.

مادر هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت دارند که به نوزاد خود شیر دهند، گاها اشخاصی که به دلیل فاصله مکانی قادر نیستند در طول روز از مدت مرخصی شیردهی بهره ببرند و به این علت، با کارفرما توافق نموده و یک ساعت زودتر از محل کار خود خارج می‌شوند.

مدارک لازم برای مرخصی زایمان تامین اجتماعی

مدارکی که شما مکلف هستید به‌منظور بهرمندی از شرایط مرخصی زایمان به تامین اجتماعی ارائه دهید، عبارتند از:

• اصل و کپی شناسنامه کودک و بیمه
•  دفترچه تامین اجتماعی
•  درخواست کتبی مرخصی زایمان
•  کپی گواهی تولد نوزاد
•  خلاصه پرونده ترخصی از بیمارستان
•  گواهی پزشک معالج شخص بیمه
•  گواهی مرجع پزشکی
•  کپی کلیه صفحات شناسنامه پدر و مادر

مادران شاغل جهت کمک هزینه مرخصی زایمان می‌بایست با همراه داشتن مدارک فوق به شعبه تامین اجتماعی خود مراجعه نمایند.

روش‌های تمدید مرخصی زایمان کدام هستند؟

بر اساس قانون مدت زمان مرخصی زایمان تعیین و تمدید آن به طور قانونی بسیار سخت است. شخص در ازای آن می‌تواند از مرخصی استعلاجی خود به طور کامل بهرمند گردد.

در کلیه سازمان‌ها مقدار مرخصی 9 ماه می‌باشد. اما چنانچه این مدت برای شما کمتر هست می‌توانید به دیوان عدالت اداری مراجعه کرده و به مدت قانونی از مرخصی خود بهرمند گردید.

تمدید مرخصی هم تحت شرایطی که با تشخیص دیوان باشد که مادر جهت کار مشکل دارد و برای مثال می‌بایست به‌منظور درمان مشکل در خانه بماند. در این حالت می‌توانید برای تمدید مدت زمان مرخصی خود دیوان عدالت اداری را در نظر داشته باشید.

مطابق با قانون چنانچه در طی ایام بارداری مادر دچار بیماری و عوارض خاصی شود که سلامت وی و کودکش را تهدید کنند و پزشک به استراحت مطلق دستور دهد و این نیاز را شورای پزشکی سازمان تامین اجتماعی نیز تایید نماید، به شخص غرامت دستمزد این ایام مرخصی نیز پرداخت می‌گردد.

زمان پرداخت حقوق مرخصی زایمان تامین اجتماعی

سازمان تامین اجتماعی مکلف به پرداخت این هزینه می‌باشد. از نخستین روز مرخصی این حق بیمه محاسبه و به شخص پرداخت می‌شود.

بر اساس قانون کمک هزینه بارداری برابر با دو سوم آخرین حقوق مادر می‌باشد. که میانگین سه ماه آخر آن به صورت قسمتی از حقوق که حق بیمه آن کسر می‌گردد را محاسبه می‌کنند.

کمک هزینه زایمان بر اساس قانون تامین اجتماعی از فرزند چهارم به بعد پرداخت نمی‌شود. متقاضی دریافت کمک هزینه می‌بایست طی یک سال اخیر دست کم 60 روز کاری حق بیمه خویش را پرداخت کرده باشد.

در پایان حقوق مرخصی زایمان فقط به اشخاصی پرداخت خواهد شد که زمان تقاضای مرخصی مشغول به کار باشند یا از مرخصی استحقاقی بهره ببرند.

آیا امکان اخراج مادر بعد از مرخصی زایمان وجود دارد؟

نگرانی اکثر مادران این می‌باشد که شرکت بعد از پایان مرخصی زایمان از قبول آن‌ها خودداری کنند یا اقدام به اخراج آن‌ها نماید. بر حسب قوانین در طی ایام مرخصی قرارداد کاری مادر به صورت تعلیق در آمده. و بعد از پایان آن شرکت مکلف می‌باشد وی را به محیط کار بازگرداند.

خوشبختانه اکثر شرکت‌ها از این قانون تبعیت می‌کنند و مشکل خاصی جهت شخص بعد از بازگشت به محیط کار به وجود نمی‌آید.

چنانچه به هر علت شرکت در برابر قبول نیرو اقدام نکرد یا شخص در طی مرخصی اخراج گردد، امکان طرح شکایت وجود خواهد داشت.

هیات تشخیص وزارت کار به تمامی شکایات رسیدگی نموده و رای لازم را صادر می‌نماید. هیچ شرکتی حق اینکه شخص را تا 2 سال بعد از زایمان بدون علت قانونی اخراج کند را ندارد.

این اشخاص از حمایت سازمان تامین اجتماعی برخوردار می‌باشند و قادرند از حق دریافت بیمه بیکاری نیز بهرمند شوند. مشاهده می‌شود بعضی از شرکت‌ها مشکلاتی را جهت بازگشت پرسنل خود بعد از مرخصی زایمان به وجود آوردند. که شخص قادر است به طور قانونی با آن مقابله نماید.

مرخصی استعلاجی با ش هیچ ربطی نداشته و شخص بدون نگرانی کم شدن مرخصی زایمان قادر است از حق مرخصی استعلاجی که برای تمامی پرسنل سازمان‌های خصوصی و دولتی در نظر گرفته شده، بهرمند گردد.

کلام آخر

اشخاصی که که نامه پزشک یا بیمارستان را به مدت 30 روز داشته باشند و دفترچه درمانی گرفته باشند، قادرند با ارائه مدارک مورد نیاز جهت اخذ مرخصی زایمان اقدام نمایند.

برای مرخصی زایمان مدت زمان مصوب قانون 9 ماه می‌باشد که غالبا تامین اجتماعی جهت پرداخت کامل آن با مشکلاتی روبه‌رو است.

به این صورت اکثر هزینه مرخصی طی 6 ماه پرداخت می‌شود. بانوانی که نیازمند مرخصی زایمان هستند، به محض اینکه پزشک به آن‌ها دستور استراحت دهد، حق دارند به جهت اخذ مرخصی اقدام نمایند یا از شرایط مرخصی استعلاجی بهرمند گردند.