مروری بر خودکشی و علل آن! مجازات معاونت در خودکشی

مروری بر خودکشی و بررسی آن: همه ما با خودکشی کم و بیش آشنایی داریم و به این معناست که کسی خود را به وسیله ای بکشد و در اصطلاح هم یعنی دست زدی به کاری بطور آگاهانه که موجب مرگ خود انسان می شود.

اما تعریفی که در سطح جهانی بر روی آن توافق دارند این است که، خودكشی تنها و آخرین راه برای زوال خود آگاهی فرد توسط خود است.

اصطلاح خودكشی فقط زمانی بکار برده می شود كه :

اولا: شخص از روی آگاهی دست به آن کار زده باشد.

ثانیا: باعث از دست رفتن شخص بشود، در غیر این صورت یعنی اگر باعث از دست رفتنش نشود، در اصطلاح “اقدام به خودكشی” یا “خودكشی نافرجام” اتفاق افتاده است.

خودكشی یک پدیده تاسف بار است که ابعاد شناخته شده ای از قبیل روانی، اجتماعی، فرهنگی، بیولوژی و همچنین پیامدهای اقتصادی، انسانی و غیره دارد.

امر خودکشی هم به علت گسترش وشیوع جهانی آن و هم به دلیل موجود بودن بستر های مساعد كننده برای اتفاق افتادن این پدیده، اهمیت زیادی دارد. عوامل و انگیزه هایی که باعث وقوع خودکشی می شود یکی از مشکلات اجتماعی به حساب می آید.

و تمام جوامع را درگیر خود کرده است چه ابتدایی چه پیشرفته. و باعث شده است که توجه محققین علوم اجتماعی، بهداشت روانی وعموم مردم به آن جلب شود.

به علت گسترش روزافزون این پدیده، در سالهای اخیر، سازمان جهانی بهداشتی روز ۱۰ سپتامبر را “روز جهانی پیشگیری از خودكشی” معرفی کرده و در چنین روزی در بعضی از كشورها برنامه های خاصی تدارک می بیند.

مروری بر خودکشی و بررسی آن: تقسیم بندی خودکشی

مروری بر خودکشی و بررسی آن: خودكشی در چهار دسته تقسیم بندی می شود:

۱-خودكشی خودخواهانه: اگر یک انسان حس طرد شدگی و کنار افتادگی از جامعه اش پیدا کند، و به امیال شخصی اش واگذار شود، برای خودكشی خودخواهانه آمادگی کسب می کند.

۲- خودكشی دیگرخواهانه: در جایی که فرد به جامعه یا یک گروه وابستگی شدیدی پیدا می کند به نحوی که در آن حل و جزوی از آن شده است. و به عنوان مکانیسم دفاعی این امر را انجام می دهد. مثلاً فرمانده یک کشتی که تمایل ندارد پس از غرق شدن کشتی اش زنده بماند و خودکشی دیگر دوستانه را انتخاب می کند.

۳- خودكشی تقدیرگرایانه: این دسته از خودكشی از تحمیل زیاد از حد هنجارها و قوانین بر فرد و اینکه خود را اسیر سرنوشت و جبر اجتماعی می داند و امیدی به تغییر وضع خود ندارد، ناشی می شود .

۴- خودكشی آنومی: برخلاف خودکشی تقدیرگرایانه، این نوع خودکشی از بی هنجاری و تضعیف بیش از حد هنجارهای جامعه و بی بند و باری ناشی می شود .

مروری بر خودکشی و بررسی آن: عوامل پدید آمدن خودکشی

وکیل کیفری در اصفهان عوامل بوجود امدن پدیده خودکشی را به این صورت نام برده است:

– گریز از ناملایمات و شكست ها .
– گریز از فشارهای روانی زیادی که حس می کند و تصور می کند كه پایان ناپذیر است.
– فرار کردن از احساس گناه شدید.
– فرار کردن از مجازاتی که در پیش رویش است.
– تمایل به خودآزاری شدید و آسیب زدن به خود با چاقو، تیغ و امثال آن.
– داشتن آرزوی مردن.
– داشتن احساساتی همچون ناامیدی ، بیچارگی و درماندگی .
– تلاش برای اینکه درد درونی خود را نشان دهد یا به دیگران بفهماند که تنهاست.
– ترس از تحقق وقایعی كه احتمال دارد اتفاق بیفتد و شخص حس می كند كه توان تحمل این تغییر را ندارد.
– تنبیه دیگران به وسیله خودکشی .
– نشان دادن خشم و عصبانیت خود با انجام خودکشی.
– نداشتن هیچ انگیزه و امید و یا دلیلی برای زندگی كردن.

نکاتی در خصوص امر خودکشی

1- غالباً خودکشی بدون هدف و منظور صورت نمی‌گیرد . امکان دارد در شرایطی، فرد دچار مشکلاتی شود و نداند که چه باید بکند و یا توانایی رویارویی با آن مشکل و یا موقعیت را در حد تحمل خود نمی بیند . از این رو، با قرار گرفتن در معرض این شرایط، از بین تمام راه حل ها خودکشی را بر می گزیند.

2- گاه امکان دارد یک فرد در چنان شرایطی قرار بگیرد که آرزوی قطع ارتباط و قطع آگاهی با محیط پیرامون خود را می کند. بنابراین برای رهایی از این درد آگاهانه و غیر قابل تحمل دست به خودکشی می زند.

3- درد و فشار روانی یک محرک معمولی برای خودکشی است.

4- معمول ترین احساس در خودکشی حس درماندگی و ناامیدی است. و فرد این حس را دارد که از پس هیچ کاری بر نمی آید بجز خودکشی ؛ و هیچ امیدی ندارد که کسی به او کمک بکند.

5- خودکشی یک فریاد است برای درخواست کمک.

6- در خودکشی فرد به بن بستِ احساسات، عواطف هوش خود می رسد. یا اینکه احساسات ، عواطف و هوشیاری او محدود شده یا از اختیار او خارج می شود، این حالت عموما زودگذر است و اگر زمان بگذرد و فرصتی بوجود آید که او از چنین حالی خارج شود، از خودکشی منصرف خواهد شد.

7- این احتمال وجود دارد که هدف از خودکشی ،فرار کردن از شرایط زمانی و مکانی باشد که فرد در آن زندگی می کند، مثل زندانیانی که دست به خودکشی می زنند تا به این راه از زندان نجات پیدا کنند.

8- علت دیگر در خودکشی ممکن است این باشد که شخص با اقدام به خودکشی قصد داشته باشد که نظر افراد مورد علاقه خود را به این وسیله به خود جلب کند.

نگاهی به پدیده خودکشی در قانون ایران

مروری بر خودکشی و بررسی آن: در قانون مجازات اسلامی پدیده خودکشی جرم‌انگاری نشده است. اما هیچکس این امکان را ندارد که از شخصی بخواهد او را بکشد. همچنین تهدید به انجام دادن خودکشی نیز جرم محسوب نمی شود.

مطابق ماده ۸۳۶ قانون مدنی:« هرگاه کسی به قصد خودکشی، اقدامی انجام دهد و پس از آن وصیتی را تنظیم نماید، در صورتی که هلاک گردد، وصیت او باطل خواهد بود و چنانچه زنده بماند وصیتش نافذ خواهد بود.»

به سبب اینکه خودکشی در قانون جرم به حساب نیامده و مجازاتی ندارد، معاونت در خودکشی نیز جرم محسوب نشده و کیفر ندارد. لیکن هنگامی معاونت در خودکشی جرم حساب می‌شود که به حد سببیت برسد به طور مثال شخص با سوءاستفاده از ناآگاهی کسی، باعث مرگ او به دست خودش می شود، که در چنین شرایطی معاونت در خودکشی، قتل عمد به حساب می آید.

به علاوه در بند ۲ مادهٔ ۱۵ قانون جرایم رایانه‌ای، مصوب ۱۳۸۸، معاونت در خودکشی جرم تلقی شده است. بر اساس این ماده؛ ترغیب کردن، تحریک کردن، دعوت، آسان کردن نحوه‌ی انجام، و آموزش خودکشی بوسیله سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی، معاونت در جرم است و برای چنین کارهایی، به حبس از ۹۱ روز تا ۱ سال، و یا جزای نقدی از ۵ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال، یا هر دو محکوم می شود.

خودکشی با قتل عمد و آدم کشی چه تفاوتی دارد؟

۱-مجزا و فرق داشتن قاتل و مقتول یکی از شرایط وقوع قتل عمد است. در صورتی که در خودکشی قاتل و مقتول یکی است.

۲- کشتن خویش یا خودکشی ممکن نیست موضوع قتل قرار بگیرد، به این خاطر که موضوع قتل، دیگر کشی است. و به همین علت است که عده‌ای از حقوقدانان وجود شخص قاتل را هم جزو رکن مادی قتل عمد دانسته اند.

۳- بهترین تعریفی که می توان برای قتل عمد ارائه داد به نحوی که با قانون و رویه قضائی انطباق داشته باشد «سلب ارادی حیات از انسان زنده به وسیله انسان دیگری به طرق معین‌شده در قانون.» است.
با این حال آدم‌ کشی با قتل عمد فرق دارد، مثل جایی که مجرمی با حکم دادگاه، به اعدام محکوم شده و ماموری که حکم را اجرا می کند، قاتل تلقی نمی شود. مثال دیگر آن است که مرگی به موجب حادثه یا تصادف اتفاق افتد، بطوری که در تحقق آن، کسی مقصر نباشد.

جرم انگاری خودکشی، شروع به جرم و معاونت در آن

مروری بر خودکشی و بررسی آن: در اکثریت سیستم‌های حقوقی، خودکشی جرم نبوده و در قانون مجازات اسلامی نیز جرم‌انگاری نشده است، اما با این حال به این معنا نیست که امری جایز است. بطور عقلی و منطقی نیز نباید کسی که مرتکب خودکشی شده است را مجازات کرد، به این علت که امکان ندارد فرد مرده را مجازات کرد.

اما سئوالی که پیش می آید این است که اگر فرد به خودکشی اقدام کند اما زنده بماند آیا در چنین حالتی می‌توان شروع به جرم حساب کرد؟

عده‌ای از حقوقدانان معتقدند در صورتی که خودکشی باعث قتل نشود طبق قانون کیفری، مجازاتی ندارد. و شروع به خودکشی نیز جرم نخواهد بود.
معاونت در خودکشی نیز جرم به حساب نمی آید؛ به این خاطر که مجرم بودن معاون یک مجرمیت استعاری است به این معنا که اگر فعلی جرم شناخته نشده باشد، معاون نیز دارای وصف مجرمانه نخواهد شد. و همانطور که اشاره کردیم تنها در صورتی معاونت در خودکشی جرم است که به حد تسبیب برسد.

موسسه حقوقی حامد امیری یکی از بهترین وکلای کیفری در اصفهان با هدف ارائه خدمات تخصصی در امور کیفری و تمامی امور حقوقی جهت طرح دعوی کیفری و یا دفاع از موکلین در دعاوی کیفری خدمات نوین مشاوره حضوری و غیرحضوری و رزرو نوبت مشاوره به صورت آنلاین به شما عزیزان ارائه می دهد.