مجازات انتشار تصاویر خصوصی در فضای مجازی

مجازات انتشار تصاویر خصوصی یا جرم استفاده از عکس دیگران یا حتی جرم عکس گرفتن از دیگران موضوع داغ این روزهاست . این روزها پیشرفت تکنولوژی باعث شده است تا اکثر امور به صورت اینترنتی انجام بگیرد و به این طریق کارها با سرعت بیشتری انجام می شود.

از دیگر دست‌ آوردهای تکنولوژی متصل کردن انسان‌ها به یکدیگر از طریق شبکه‌های مجازی و پیام رسان‌ها است. این شبکه‌های مجازی و پیام رسان‌ها با این که مزایای بی شماری دارد اما معایبی نیز به همراه خود دارد که باعث ایجاد مشکلاتی برای کاربران آنها می شود.

بسیار پیش آمده است که افراد به طریقی به اطلاعات شخصی دیگران از جمله عکس و فیلم‌های خصوصی آنان دسترسی پیدا می کنند و به این طریق سعی در اخاذی دارند و عموما اشخاص را تهدید می کنند که اگر خواسته آنها را برآورده نکنند عکس‌ها و فیلم‌های آنان را در اینترنت و یا شبکه مجازی بخصوصی، پخش می کنند. بی شک این عمل جرم بوده و قانون گذار نیز برای آن مجازات در نظر گرفته است.

در ادامه این مطلب تصمیم داریم تا بیشتر درباره انتشار غیرمجاز تصاویر دیگران صحبت کنیم و عنصر مادی و معنوی این جرم را بررسی نموده و شرایطی که موجب تحقق آن جرم می شود را نیز بیان کنیم و در پایان نیز در خصوص مجازات این جرم صحبت خواهیم کرد. چنانچه پس از پایان مطالعه این مقاله سوال یا نظری داشتید خوشحال می شویم آن را در قسمت نظرات برای ما درج نمایید.

جرم انتشار عکس و فیلم دیگران در فضای مجازی

پیشرفت تکنولوژی جرایم نوینی با خود به همراه داشت که یکی از این جرایم منتشر کردن غیرمجاز تصاویر دیگران است. البته قانون گذار در این زمینه قوانینی تدوین کرده است تا به این طریق از حقوق افراد در فضای مجازی حمایت کند.

این قوانین باعث می شوند که کسی نتواند از حق دیگری در فضای مجازی سوء استفاده کند و یا اگر این کار را کرد، مجازات بشود. در نتیجه کسی که برخلاف این قوانین اقدام به انتشار عکس‌های دیگران به صورت غیرمجاز در فضای مجازی کند، مرتکب جرم شده و به موجب قانون محکوم خواهد شد.

علاوه بر آن باید اشاره کرد که صرف تهدید به منتشر نمودن عکس و فیلم دیگران در فضای مجازی نیز جرم بوده و شخص تهدید کننده قابل تعقیب خواهد بود. همچنین حتی اگر کسی فیلم، عکس و یا صوت شخص دیگری را تغییر داده و سپس منتشر کند نیز مجرم شناخته شده و قابل مجازات است.

بهترین وکیل کیفری در اصفهان می گوید زمانی که کسی عکس یا فیلم دیگری را به صورت غیرمجاز منتشر می کند باعث می شود که آبروی شخص جریحه دار شود. به بیان وی این جرم غالبا به دو شکل صورت می گیرد که در قانون نیز به آن اشاره شده است:

حالت اول جرم استفاده از عکس دیگران : زمانی است که فردی عکس و فیلم‌های دیگران را تغییر و یا تحریف داده و منتشر کند.
حالت دوم انتشار غیرمجاز تصاویر خصوصی : زمانی است که شخصی بدون رضایت افراد عکس، فیلم و یا صوت آنها را منتشر کند.

هماهنگی مشاوره فوری

اگر عکسمان پخش شد چه کنیم ؟

در صورتی که کسی به یکی از دو حالت فوق عکس و فیلم دیگران را منتشر کند، فرد قربانی می تواند از وی شکایت کند. برای شکایت فرد قربانی باید به کلانتری و یا دادسرا رجوع کره و اقدام به ثبت شکایت خود کند تا پس از آن مراحل رسیدگی به جرم آغاز شود و در صورت اثبات جرم شخص متخلف مجازات گردد.

عناصر قانونی، مادی و معنوی جرم انتشار عکس در فضای مجازی

عنصر قانونی این جرم در ماده 744 و 745 قانون مجازات اسلامی مشخص شده است.

به موجب ماده 744 قانون مجازات اسلامی: « هر کس به وسیله سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»

ماده 744 قانون مجازات اسلامی

و طبق ماده 745 قانون مذکور:« هر کس به وسیله سامانه‎های رایانه‎ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»

ماده 745 قانون

عنصر مادی این جرم طبق ماده 744 منتشر کردن عکس، فیلم یا صوت دیگری است. در واقع عمل منتشر کردن باید صورت بگیرد. عنصر مادی طبق ماده 745 نیز منتشر نمودن عکس تغییر داده شده است. یعنی باید عکسی که منتشر می یابد همراه با تغییر و تحریف باشد. مثلا از طریق فتوشاپ تغییری در عکس دیگری ایجاد و آن را نشر دهند.

عنصر معنوی جرم مذکور نیز این است که شخص مرتکب باید با آگاهی و از روی عمد اقدام به انتشار عکس و فیلم دیگران بکند، و چنانچه این کار را از روی سهل انگاری و خطا انجام دهد مشمول این جرم نشده و قابل تعقیب کیفری نیست.

شرایط لازم برای تحقق جرم انتشار غیرمجاز عکس‌های دیگران

وکیل کیفری در اصفهان می گوید بر اساس مواد 16 و 17 قانون جرایم یارانه‌ای که همان موارد 744 و 745 قانون مجازات اسلامی هستند، شرایطی بیان شده است که هرگاه این شرایط وجود داشته باشد، جرم انتشار غیرمجاز عکس دیگران محقق شده است.

شرایط مزبور عبارت است از:

• جرم انتشار غیرمجاز عکس‌های دیگران از دسته جرایم یارانه‌ای است به همین جهت ضرورت دارد که این جرم از طریق سامانه‌های یارانه‌ای صورتت بگیرد. پس می توان پنین نتیجه گرفت که انتشار عکس‌های دیگران از طریق پوستر یا اعلامیه و راه‌هایی از این قبیل مشمول مجازات این ماده نمی شود.

• فعل منتشر کردن عکس و فیلم یا صورت دیگران باید بدون رضایت شخص انجام گرفته باشد و علاوه بر آن نباید به دستور مقام قضایی باشد، چون در غیر این صورت مشمول این ماده نخواهد شد.

• برای آن که جرم انتشار غیرمجاز عکس دیگران تحقق پیدا کند، ضرورت دارد که عکس منتشر شده متعلق به دیگری باشد. پس اگر کسی عکس و فیلم خود را در فضای مجازی منتشر کند، تحت شمول این ماده قرار نمی گیرد. مگر آن که شرایط بخصوصی داشته باشد مثل این که مستهجن باشد.

• برای آن که این جرم تحقق یابد ضرورت دارد که فعل انتشار عکس دیگری صورت گرفته باشد و یا آن که به نحوی در دسترس قرار بگیرد که بتوان گفت منتشر شده است.

• همانطور که گفتیم شخص مرتکب باید این کار را از روی عمر و با آگاهی انجام داده باشد پس اگر سهوا و از روی خطا عکس دیگری را بدون اجازه منتشر کند، شامل این مجازات نمی شود.

و اما مجازات انتشار غیرمجاز عکس های دیگران

همانطور که در مواد 744 و 745 قانون مجازات اسلامی بیان شد مجازات انتشار غیرمجاز عکس دیگران بنا بر حالت منتشر شده به شرح زیر است:

اگر عکس، فیلم و صوت شخصی به صورت غیرمجاز و بدون رضایت او مطابق با شرایط ماده 744 قانون مجازات اسلامی منتشر شود، به نحوی که باعث ضربه خوردن به حیثیت و آبروی او شود، مرتکب به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می شود.

حال چنانچه انتشار صدا، فیلم یا عکس دیگری، همراه با تغییر یا تحریف آن باشد به نحوی که موجب هتک حیثیت دیگری شود، مرتکب به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
درخصوص مجازات این جرم دو نکته وجود دارد:

نکته اول: اگر تغییر یا تحریف صورت گرفته به صورت مستهجن باشد، شخص مجرم به حداکثر دو برابر مجازات ذکر شده محکوم می شود.

نکته دوم: اگر شخص مرتکب، فعل انتشار غیرمجاز عکس دیگری را همراه با تهدید و اخاذی انجام دهد علاوه بر مجازات جرم انتشار عکس دیگری، به مجازات تهدید و اخاذی نیز محکوم می شود.

مرجع رسیدگی به جرم انتشار غیرمجاز عکس

بنا بر گفته حامد امیری از بهترین وکلای اصفهان، دادسرای ویژه جرایم رایانه‌ای از مراجعی است که صلاحیت رسیدگی به جرم انتشار غیرمجاز عکس، فیلم و صوت دیگران را دارد. اما در صورتی که در شهری این دادسرا وجود نداشت افراد باید شکایت خد را در این خصوص در دادسرای عمومی آن شهر ثبت نمایند.

کلام آخر

به عنوان نتیجه گیری از مطالب یاد شده می توان عنوان نمود که اگر کسی در فضای مجازی و اینترنت اقدام به انتشار عکس، فیلم و یا صوت خصوصی از دیگران بکند ، به طوری که باعث شود آبرو و حیثیت شخص قربانی ضربه بخورد، جرم انتشار غیرمجاز عکس دیگران تحقق یافته است و مرتکب به مجازات مقرر شده محکوم می شود. لازم به ذکر است که این جرم حتما باید از طریق یکی از سامانه‌ای مخابراتی صورت بگیرد تا مشمول مجازات ذکر شده بشود.