آیا می دانید قاعده نفی غرر چیست؟

هر روزه هزاران هزار معامله در گوشه و کنار جهان در حال انجام است. به همین دلیل نیز نیاز است که قواعد و قوانینی وضع شوند که بتوانند به استحکام و نتیجه بخش بودن یک معامله کمک نمایند. اگر چنین نباشد، ممکن است که یک قرارداد ضرر بزرگی را برای یکی از طرفین به دنبال داشته باشد یا در نهایت حتی ممکن است که منجر به وقوع نزاع و درگیری میان طرفین قرارداد نیز شود. یکی از این قواعد که می تواند سبب شود که هر یک از طرفین یک قرارداد با اطمینان خاطر بیشتری پا در مسیر بگذارد، قاعده نفی غرر است. اما اکنون این سوال مطرح می شود که قاعده نفی غرر دقیقا چیست؟ در تعریف این قاعده تعریفات بسیاری ارائه شده است.

برخی آن را به معنای داشتن جهالت در یک قرارداد می دانند و برخی دیگر آن را جهالتی می دانند که در نهایت به ایجاد مشکل برای یکی از طرفین منجر می شود. شاید در تعاریفی که ارائه می شود تفاوت هایی وجود داشته باشد اما مسئله ای که می توان با اطمینان به آن اشاره کرد این است که استفاده از این قاعده به شکلی درست و دقیق می تواند در نهایت سبب کسب رضایت و خشنودی در انجام هر نوع معامله ای شود. در این مقاله “قاعده نفی غرر” را به شکل دقیق تری مورد بررسی قرار داده و روش استفاده از آن در معاملات را نیز بیان خواهیم نمود.

تعریف قاعده غرر

غرر چیست ؟

غرر در لغت به معنای خطر، غفلت، خدعه، در معرض خطر قرار گرفتن، هلاکت یا فریب خوردن است. یعنی هر چیزی که به انسان آسیبی را رسانده و باعث ایجاد مشکل یا دردسر برای او شود. در حقیقت می توان گفت که غرر به چیزی گفته می شود که ظاهری خوب و قابل قبول دارد اما در باطن ناپسند است. اما غرر در اصطلاح به معنای داشتن جهالت در این زمینه است که آیا مورد معامله به دست منتقل الیه می رسد یا نه. برای مثال شما نمی توانید زمینی را معامله کنید که غصبی است یا چیزی را به شخص دیگری به فروش برسانید که در حال حاضر از شما دزدیده شده است و تا اطلاع ثانوی در اختیار شما نمی باشد.

قاعده غرر

اگر بخواهیم قاعده غرر را به شکل کلی بیان کنیم باید بگوییم که هر زمان در طی یک معامله شخصی کاری را انجام دهد که سبب فریب خوردن شخص دیگری شود و در نتیجه آن کار به او ضرری وارد شود، شخص اول بر اساس این قاعده باید مسئولیت کار خود را بپذیرد و خسارت وارده بر شخص دوم را جبران کند. به همین دلیل قاعده نفی غرر یکی از مهم ترین قواعدی است که نیاز است در حین انجام هر گونه معاملی رعایت شود. البته غرر درجه های مختلفی دارد که باید بر اساس نوع معامله آن را مشخص نمود. گاهی دلیل پیش آمدن این اتفاق نداشتن اطلاع و جهل است اما گاهی نیز ممکن است فروشنده یا خریدار با قصد و نیت قبلی این کار را انجام دهد. در نتیجه این قاعده می تواند به مدیریت معاملات به شکلی درست و قانونمند کمک بسیاری کند.

قاعده نفی غرر و تطبیقات و مصادیق آن

قاعده نفی غرر از تطبیقات و مصادیق مشخصی برخوردار است که در ادامه آنها را به شما معرفی خواهیم نمود.

1. داشتن ابهام در زمینه اینکه اصلا عوضینی برای معامله کردن وجود دارد یا نه

بر اساس این مورد طرفین باید معامله ای را انجام دهند که به طور کلی امکان انجام آن معامله از همان ابتدا وجود داشته باشد. در حقیقت معامله کردن چیزی که خرید و فروش آن قانونا امکان پذیر نمی باشد و یا شخص معامله کننده اجازه معامله نمودن آن را نداشته باشد، باطل است. این امر به عنوان شرط اول باید در تمامی معاملات مورد نظر قرار بگیرد تا از همان ابتدا جلو معاملاتی که مشخصا به ایجاد مشکل منجر می شوند گرفته شود. چرا که گاهی هر دو یا یکی از عوضین یک قرارداد قدرت لازم برای انجام معامله مورد نظر را ندارند و در نتیجه نمی توانند معامله را شکل دهند و اگر این اتفاق با تمام این توضیحات صورت گرفت در نهایت به ایجاد اختلاف و درگیری میان طرفین منجر خواهد شد.

2. داشتن اشراف کامل بر مقدار و کیفیت عوضین

یکی دیگر از شروط اصلی برای صحیح بودن یک معامله، آگاهی طرفین درباره مقدار و کیفیت مورد معامله است. این شرط بدین معنا است که اگر میزان جهل طرف معامله در خصوص کیفیت یا مقدار معامله به اندازه ای باشد که سبب شود معامله از حالت صحیح خود خارج شود، آن معامله باطل است. گاهی اوقات داشتن ابهام در این زمینه می تواند مشکل آفرین شود. برای مثال عوضین بخواهند خانه ای را معامله کنند که هنوز اصلی ترین ویژگی های آن مثل مکان، اندازه یا مصالحی که قرار است در آن استفاده شود مشخص نشده است. همین امر نیز در ادامه می تواند سبب ایجاد اختلاف و نزاع میان طرفین شود.

3. داشتن اشراف کامل نسبت به امور مربوط به معامله چون زمان تحویل، زمان خیار و …

یکی دیگر از شرط هایی که باید رعایت شود تا معامله ای صحیح و بدون مشکل پیش برود، داشتن اشراف کامل به شرایط معامله است. اگر بخواهیم این شرط را به شکل دقیق تری توضیح دهیم باید گفت که همانطور که باید چیزی که قرار است مورد معامله قرار بگیرد، مشخص باشند، نیاز است که شرایط شکل گیری آن معامله نیز از پیش تعیین شود. در این صورت طرفین معامله می توانند متوجه این موضوع شوند که انجام معامله تحت چه شرایطی می تواند در نهایت به ایجاد خطر و مشکل برای آنها منجر شود.

با استفاده از قاعده نفی غرر در معاملات می تواند از ریسک هایی که ممکن است کلیت یک معامله را تحت شعاع خود قرار دهند، اجتناب نمود. در نتیجه معاملات با اطمینان بیشتری صورت می گیرند و احتمال اینکه در آنها مشکلی به وجود آید یا خطری هر یک از طرفین معامله به ویژه خریدار را تهدید کند نیز به شدت کاهش پیدا می کند. به همین دلیل نیز به تمامی کسانی که قصد انجام معامله ای را دارند توصیه می شود که روی موارد گفته شده دقت کافی را داشته باشند.

اما اگر معامله ای صورت گرفت که شرایط قاعده نفی غرر را داشته است نیز باز هم هیچ جای نگرانی وجود ندارد. شما می توانید از راهنمایی هایی و حمایت های حامد امیری از بهترین وکلای حاضر در اصفهان بهره ببرید. ایشان با داشتن سابقه بلند مدت در زمینه وکالت و کسب موفقیت های متعدد در پرونده های حقوقی خود آماده ارائه خدمات به شما همراهان عزیز می باشند. در صورتی که تمایل دارید به شکلی آسان تر و با سرعت بیشتری نوبت مشاوره دریافت نموده و پاسخ سوالات حقوقی خود را کسب نمایید، می توانید از طریق سامانه دریافت نوبت آنلاین ، نوبت خود را دریافت کرده و در نزدیک ترین زمان ممکن مشاوره خود را با ایشان انجام دهید.