دعوای طاری چیست؟ طاری یعنی چه؟ معنی طاری در حقوق! حامد امیری

دعوای طاری یعنی چه: دعاوی طاری در حقوق به این صورت تعریف شده است که ” عارض شدن دعوایی در اثنای رسیدگی به دعوا اصلی” اما اگر بخواهیم تعریف دعوای طاری را ساده تر بیان کنیم باید بگوییم زمانی که دادگاه در حال رسیدگی به دعوای میان دو نفر رسیدگی می کند که به آن دعوای اصلی گفته می شود، ممکن است طرفین دعوا، یک دعوای جدید را علیه یکدیگر اقامه کنند .

و این در حالی است که این دعوای جدید منشأ یکسانی با دعوای در حال رسیدگی دارد. همچنین این امکان وجود دارد که شخص ثالثی که ذی نفع است وارد دعوای اصلی شود و یا آن که یکی از طرفین دعوی یا هردو خواهان ورود شخص ثالثی در دعوی شوند. به بیان وکیل حقوقی در اصفهان در چنین موقعیت‌هایی “دعاوی طاری” ایجاد می شود.

تعریف دعوای طاری

ماده 17 قانون آیین دادرسی مدنی دعوای طاری را به این صورت تعریف کرده است:

« هر دعوایی که در اثنای رسیدگی به دعوای دیگر از طرف خواهان یا خوانده یا شخص ثالث یا از طرف متداعیین اصلی بر ثالث اقامه شود دعوای طاری نامیده می شود. این دعوا اگر با دعوای اصلی مرتبط یا دارای یک منشاء باشد، در دادگاهی اقامه می شود که دعوای اصلی در انجا اقامه شده است.»

ماده 17 قانون آیین دادرسی مدنی

مثال برای دعوای طاری: از این ماده می توان استنباط کرد که برای آن که درمورد دعوای اصلی رأی قطعی صادر شود باید نتیجه دعوای طاری مطرح شده معلوم گردد.
در مقاله پیش رو انواع دعاوی را مورد بررسی قرار می دهیم و شرایطی که برای طرح دعوای طاری لازم است را نیز بیان می کنیم. گذشته از آن درمورد هزینه دادرسی دعوای طاری نیز سخن خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید و مطالعه این مقاله را از دست ندهید.

انواع دعاوی طاری کدامند؟

1- دعوای اضافی

دعوای طاری به زبان ساده: وکیل اصفهان در تعریف دعوای اضافی می گوید، اگر خواهان بخواهد خواسته خود را تغییر دهد، اگر خواسته جدید او منشأ یکسانی با خواسته پیشین داشته باشد در قالب یک دعوای دیگر باید مطرح گردد که به آن دعوای اضافی می گویند. همچنین ممکن است خواهان بدون آنکه تغییری در خواسته فعلی خود ایجاد کند، دعوای جدید بر علیه همان خوانده مطرح کند، که این امر نیز دعوای اضافی است.

مثلاً موجری علیه مستأجر دعوای تخلیه ید مطرح می کند، حال در حین رسیدگی به دعوای تخلیه ید، دعوای مطالبه اجور معوقه نیز علیه او مطرح می کند. برای طرح دعوای اضافی باید همان مراحل طرح یک دعوی را طی نمود پس نیاز به پرداخت هزینه دادرسی و تقدیم دادخواست دارد.

2- دعوای ورود ثالث

نوع دیگر دعوای طاری، دعوای ورود به ثالث است. همانطور که در ابتدای مقاله عنوان کردیم گاهی ممکن است در حین رسیدگی به یک دعوایی، شخص ثالثی در نتیجه‌ی آن ذینفع باشد و سود یا ضرری حاصلش شود. در چنین موقعیتی شخص ثالث می تواند دادخواستی به طرفیت یکی از طرفین دعوی یا هردوی آنها تقدیم کرده و دلایل خود را برای ورود به دعوی بیان کند.

طواری در آیین دادرسی مدنی: در این خصوص ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی بیان نموده است:

« هرگاه شخص ثالثی در موضوع دادرسی اصحاب دعوای اصلی برای خود مستقلا حقی قایل باشد و یا خود را در محق شدن یکی از طرفین ذی نفع بداند، می تواند تا وقتی که ختم دادرسی اعلام نشده است، وارد دعوا گردد، چه اینکه رسیدگی در مرحله بدوی باشد یا در مرحله تجدیدنظر. دراین صورت نامبرده باید دادخواست خود را به دادگاهی که دعوا در انجا مطرح است تقدیم و در آن منظور خود را به طور صریح اعلان نماید.»

ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی

البته لازم به ذکر است که مطابق با گفته وکیل دادگستری، اگر شخص ثالث با تبانی یکی از طرفین اقدام به ورود به دعوای اصلی کرده باشد به منظور ایجاد تأخیر در رسیدگی به دعوای اصلی، و این امر نزد دادگاه احراز شود دادگاه دعوی مطرح شده را رد می کند.

این حکم در ماده 133 قانون آیین دادرسی مدنی نیز آمده است:« هرگاه دادگاه احراز نماید که دعوای ثالث به منظور تبانی و یا تاخیر رسیدگی است و یا رسیدگی به دعوای اصلی منوط به رسیدگی به دعوای ثالث نمی باشد دعوای ثالث را از دعوای اصلی تفکیک نموده به هریک جداگانه رسیدگی می کند.»

3- دعوای جلب ثالث

دعوای جلب ثالث با دعوای ورود ثالث تفاوت‌هایی دارد. به نقل از وکیل پایه یک اصفهان، در دعوای جلب ثالث، یکی از طرفین دعوی یا هردو، قبل از آن که جلسه نخستین به پایان برسد، حضور شخص ثالثی را برای پاسخگویی و روشن نمودن کاهیت دعوی ضروری می دانند از همین جهت او را دعوت می کنند.

در حقیقت تفاوت جلب ثالث با ورود ثالث نیز همین است، که در جلب ثالث طرفین دعوی شخص سومی را دعوت می کنند به جلسه رسیدگی ولی در دعوای ورو ثالث این خود شخص سوم است که با اراده و اختیار خود به دعوی وارد می شود.
پس دریافتیم که در دعوای جلب ثالث این طرفین دعوی هستند که خواهان حضور شخص ثالث هستند. نحوه جلب ثالث به این صورت است که طرفی که درخواست جلب ثالث را دارد باید دادخواستی تنظیم و تقدیم کرده و در آن دلایل خود را برای حضور ثالث بیان کند و به دادگاه ارائه دهد. 

ماده 135 قانون آیین دادرسی مدنی نیز بیان کرده است:

« هریک از اصحاب دعوا که جلب شخص ثالثی را لازم بداند، می تواند تا پایان جلسه اول دادرسی جهات و دلایل خود را اظهار کرده و ظرف سه روز پس از جلسه با تقدیم دادخواست از دادگاه درخواست جلب او را بنماید، چه دعوا در مرحله نخستین باشد یا تجدیدنظر.»

ماده 135 قانون آیین دادرسی مدنی

همچنین در ماده 139 قانون مذکور نیز حکم شده است که: « شخص ثالث که جلب می شود خوانده محسوب و تمام مقررات راجع به خوانده درباره او جاری است. هرگاه دادگاه احراز نماید که جلب شخص ثالث به منظور تاخیر رسیدگی است می تواند دادخواست جلب را از دادخواست اصلی تفکیک نموده به هریک جداگانه رسیدگی کند.»

ماده 139 قانون

4- دعوای متقابل

حامد امیری بهترین وکیل در اصفهان دعوای متقابل را این چنین تعریف می کند که؛ زمانی که کسی بر علیه دیگری در دادگاه دعوایی مطرح می نماید، شخص مقابل دعوی که خوانده نامیده می شود می تواند بر علیه خواهان به صورت متقابل دعوایی مطرح نماید لذا خواهان دعوای اصلی خوانده دعوای متقابل شده و خوانده دعوای اصلی خواهان دعوای متقابل است. به دیگر بیان دعوای متقابل یک نوع دفاع است.

ماده‌ی 141 قانون آیین دادرسی مدنی حکم کرده است:

« خوانده می تواند در مقابل ادعای خواهان اقامه دعوا نماید. چنین دعوایی در صورتی که با دعوای اصلی ناشی از یک منشاء بوده یا ارتباط کامل داشته باشد، دعوای متقابل نامیده شده و تواما رسیدگی می شود و چنانچه دعوای متقابل نباشد، در دادگاه صالح به طور جداگانه رسیدگی خواهد شد.»

وی اضافه می کند، مرجعی که صلاحیت رسیدگی به دعوای متقابل را دارد همان مرجع رسیدگی کننده دعوای اصلی است مگر در صورتی که ماهیت دعوای متقابل متفاوت باشد و در صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی نباشد.

شرایط دعاوی طاری چیست؟

به گفته حامد امیری از بهترین وکلای حقوقی اصفهان، برای آن که یک دعوی طاری محسوب شود باید شرایطی داشته باشد که این شرایط عبارت است از:

1. دعوای طاری با دعوای اصلی منشأ واحدی داشته باشد.
2. دعوای طاری با دعوای اصلی ارتباط کاملی داشته باشد.

نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که نیازی نیست هر دو شرط به صورت اجتماع وجود داشته باشد تا یک دعوی طاری محسوب شود، بلکه حتی اگر یکی از دو شرط بیان شده در فوق در دعوی وجود داشته باشد آن دعوی طاری به حساب می آید.

اما شاید برایتان سوال شود که منشأ واحد یعنی چه؟

حامد امیری در پاسخ می گوید: منظور از منشا واحد سبب دعوای اصلی با سبب دعوا طاری اقامه شده واحد باشد. در مورد ارتباط کامل نیز باید بیان کرد که زمانی میان دو دعوی ارتباط کامل وجود دارد که تصمیم گیری در مورد یکی در دیگری تأثیر می گذارد.

به عبارت بهتر در صورتی که در مورد رأی صادر شد دیگر نیازی نیست که در مورد دعوای دیگر که با آن ارتباط کامل دارد رأی صادر شود زیرا اگر یکی از دعاوی اثبات شود دعوای دیگر یا رد یا ثابت می شود.

هزینه دادرسی در دعاوی طاری

بنا بر بیانات حامد امیری، هزینه دادرسی در دعاوی طاری بستگی به دعوای اصلی دارد که مالی است یا غیر مالی و به دیگر سخن هزینه دادرسی آن به اندازه هزینه دادرسی دعوای اصلی است.

مثلا در دعوای ورود ثالث که یکی از انواع دعاوی طاری است، زمانی که ثالثی می خواهد وارد یک دعوی شود، هزینه‌ی دادرسی که پرداخت می کند برابر است با هزینه دادرسی آن مرحله از دعوای اصلی که قصد ورود به آن را دارد.

نتیجه گیری

در پایان این مقاله و به عنوان نتیجه گیری از مطالب یاد شده باید گفت که دعوای اصلی به دعوایی گفته می شود که شخصی علیه شخص دیگر طرح می کند، اما دعوای طاری به دعوایی گفته می شود که در حین رسیدگی به دعوای اصلی بر علیه یکی از طرفین دعوی یا هردوی آنها اقامه می شود.

دعوای طاری با دعوای اصلی یا منشأ یکسان دارد یا که با آن دارای ارتباط کامل است. همچنین دعوای طاری دارای 4 نوع است؛ دعوای اضافه، دعوای متقابل، دعوای ورود ثالث و دعوای جلب ثالث

موسسه حقوقی حامد امیری با فعالیت به عنوان وکیل ملکی در اصفهان ، وکیل طلاق توافقی در اصفهان ، وکیل مواد مخدر در اصفهان ، وکیل جهیزیه در اصفهان و سوابق بسیار در تمامی حوزه های مختلف حقوقی و بالتبع وکالت پرونده های متعدد و دهها پرونده موفق و ارائه مشاوره های مستمر و پیگیری مرتب و تعهد کاری ، خدمات متمایز حقوقی را برای موکلین و مراجعین محترم فراهم نموده است.