مدت زمان تخمینی مطالعه: 11 دقیقه
ارش البکاره و مهرالمثل چیست
ارش البکاره چیست؟ در تعریف این اصطلاح ابتدا باید بگوییم که از جمله مجازات‌هایی که قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی به‌منظور جرایم علیه تمامیت فیزیکی اشخاص در نظر گرفته است، دیه به معنای خون‌بها میباشد.
دیه در خصوص قتل یا ایجاد جراحت غیر عمد به فردی و یا قتل و جراحت‌های به عمد در مسائلی که نمی‌توان قصاص انجام داد، مشخص می‌گردد.
در قانون قاعدتا مقدار دیه اعضای بدن به‌طور متفاوتی تعیین گردیده؛ ولی گاهی با مسائلی روبرو می‌شویم که قانون‌گذار به‌منظور ایجاد صدمه به آن اندازه دیه ای را مشخص نکرده است.در چنین موضوعاتی که دیه دقیق آنها مشخص نمی‌باشد ارش می‌گویند.
ماده 449 قانون مجازات اسلامی در تشریح ارش مقرر داشته است که:
« ارش، دیه غیر مقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنی علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین میکند. مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد مگر این که در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود.»
ولی از جمله موارد ارش که در عموم افراد و جامعه مورد بحث میباشد، ارش البکاره یا ارش بکارت دختران است. حامد امیری بهترین وکیل اصفهان در این مقاله اینکه ارش البکاره چیست و در چه مواردی به اشخاص تعلق می گیرد را توضیح خواهد داد.
علاوه بر آن مطالبی نیز درباره میزان ارش البکاره بیان خواهد کرد. بنابراین با ما همراه باشید و این مطلب را تا انتها مطالعه نمایید. در پایان اگر سوال یا نظری داشتید در قسمت نظرات درج نمایید.
ارش البکاره یعنی چه؟
به موجب قانون چنانچه مرد بدون محرم شدن با زنی و با توسل به زور رابطه جنسی برقرار کند ( تجاوز به‌حساب می‌آید زیرا دختر اکراه داشته و میل به این رابطه نداشته است) در این شرایط می‌بایست به دختر مهرالمثل پرداخت نماید.
بدین معنی که مهریه‌ای که در قانون جامعه جهت خانم‌های هم طراز او مشخص میشود. اکنون چنانچه در این رابطه جنسی باکرگی دختر نیز زایل گردد، جدای از مجازات رابطه نامشروع با دختر باکره، ارش البکاره (خسارت بکارت) هم می‌بایست پرداخت گردد.
زایل شدن پرده بکارت یا به عبارتی پارگی آن از لحاظ علمی نقص عضو به‌حساب نمی‌آید؛ اما در قوانین مجازات در تمامی کشورها ازاله بکارت، در موضوعات جنسی که باعث طرح دعوی شود، اشد مجازات سنگینی را خواهد داشت.
جزای از بین رفتن بکارت در موضوعات غیر جنسی، نظیر تصادف یا حوادث هم در قوانین مجازات اسلامی در نظر گرفته شده است.
با نظر به موازین شرعی و عرفی ارش البکاره معادل یک مهر المثل میباشد که در همه موضوعات با تشخیص کارشناس مشخص میشود. چنانچه مقدار مهرالمثل بیشتر از دیه کامل یک زن باشد، بیش از یک دیه کامل تعلق نخواهد گرفت و محاسبه نمی‌شود.
قانون ارش البکاره چگونه است؟
حامد امیری بهترین وکیل اصفهان درباره قانون ارش البکاره نکته حائز اهمیتی را بیان میکند: دیه در حالتی قابل پرداخت میباشد و شخص محکوم خواهد شد که ازاله بکارت با فریب و مکر و بدون رضايتمندی دختر صورت گرفته باشد در حالی که مهرالمثل، موضوعی کاملا عرفی میباشد و با رضایت دوطرف مشخص می‌گردد.
به موجب ماده 150 قانون دیات، دیه از بین بردن به عمد پرده بکارت مهرالمثل میباشد (دیه کامل زن مذکور در این ماده در ازای پاره کردن مثانه میباشد) و چون از لحاظ مقدار دیه تفاوتی میان عمد و غیرعمد نمی‌باشد، بنابراین به‌صورت کلی دیه پرده بکارت خواه از عمد و خواه غیرعمد، همان مهرالمثل خواهد بود.
ازاله پرده بکارت دختر از طریق انگشت یا هر چیز دیگری چنانچه سبب پارگی مثانه و عدم امکان حبس ادرار گردد شامل ماده 150 قانون دیات میشود و مضاف‌بر دیه کامل زن، مهرالمثل هم تعلق می‌گیرد.
ولی چنانچه منجر به پاره شدن مثانه نباشد بر اساس مستفاد از اصل همان ماده تنها مهرالمثل به آن تعلق می‌گیرد و در هر دو حالت اگر این امر توسط بیگانه و نامحرم صورت گرفته باشد به موجب ماده 208 مکرر قانون مجازات عمومی مرتکب تعزیر می‌گردد.
شرایط تعلق گرفتن مهر المثل به دختر چگونه است؟
بر اساس ماده 1091 قانون مدنی به‌منظور تعیین مهرالمثل می‌بایست وضعیت زن از لحاظ شرافت خانوادگی و دیگر صفات و حال وی نسبت به امثال و اقران و اقارب و نیز معمول محل و… در نظر گرفته و تعیین گردد.
الف) بر اساس ماده 1100 قانون مدنی، چنانچه مهرالمسمی (مهری که زن و مرد در موقع عقد نکاح با رضايتمندی مشخص می‌نمایند) نامشخص باشد، تملک نداشته باشد یا ملک غیر باشد، در حالت اول و دوم به زن مهرالمثل تعلق خواهد گرفت و در حالت سوم مستحق مثل یا قیمت آن میشود جز آنکه صاحب مال اجازه و تایید نماید.
این ماده شامل دو بخش میشود که:
- مطابق با این ماده: «اگر مهرالمسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد و مثل آن نیز معلوم نباشد، در این صورت زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.»
- به عبارت دیگر چنانچه مهر المسمی، مال غیر بوده و صاحب مال آن را تصدیق (تنفیذ) نکند، در این شرایط زن مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود، چراکه تعیین مهر از مال دیگری یک معامله فضولی و غیرنافذ است که مالک می‌تواند آن را رد یا تنفیذ کند که در صورت تنفیذ، مهر صحیح و در صورت رد، مهر باطل خواهد بود و زن می‌تواند مثل یا قیمت آن را از مرد مطالبه کند.
ایا در صورت رضایت بازهم ارش البکاره میشود:
ب) مطابق با ماده 1087 قانون مدنی: «اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد، نکاح صحیح است و طرفین می‌توانند بعد از عقد، مهر را به تراضی معین کنند و اگر قبل از تراضی بر مهر معین، بین آنها نزدیکی واقع شود، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.»
با این تفاسیر بعضا هدف آن میباشد که ازدواج بدون مهرالمسمی باشد نه اینکه هیچ صداقی در آن موجود نباشد، این نوع شرط صحت دارد و پس از برقراری رابطه با زن مستحق مهرالمثل میشود. بعضا هدف آن میباشد که زن هیچ صداقی نداشته باشد که این شرط باطل میباشد،
چون منافی مقصود قانون‌گذار جهت حمایت از زن میباشد؛ ولی آسیبی به اساس عقد ازدواج وارد نمی‌شود. چراکه مهریه یک امر تبعی میباشد. و به اصل عقد ازدواج آسیبی نخواهد زد؛ ضمن اینکه بر اساس ماده 1088 قانون مدنی چنانچه هر یک از زوجین پیش از معلوم مهریه همچنین پیش از نزدیکی فوت کند. زن مستحق هیچ مهری نخواهد بود.
ارش البکاره چقدر است:
ج) مورد دیگری که به زن مهرالمثل تعلق خواهد گرفت بر اساس ماده 1099 قانون مدنی چنین است. که: «در صورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی، زن مستحق مهرالمثل است.» بدین معنا که چنانچه ازدواج باطل باشد اما زن از این واقعه اطلاعی نداشته و آن را صحیح تصور می‌کرده است. اگر در این خصوص میان آنها نزدیکی صورت گیرد، زن مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود.
د) موضوع دیگری که مهرالمثل به زن تعلق می‌گیرد. با استناد به ماده 1093 قانون مدنی چنین است که: «هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد. و شوهر بعد از نزدیکی با زن، وی را طلاق دهد، در این صورت زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.» مشخص کردن مقدار مهرالمثل می‌بایست به مبلغ زمان حال نزدیک باشد و با در نظر داشتن ارزش‌های آن زمان مشخص گردد. چون که در آن زمان میباشد که مهرالمثل بر عهده شوهر محرز و واجب خواهد شد.
آیا در صورت رضایت باز هم ارش البکاره پرداخت خواهد شد؟
حامد امیری وکیل خوب اصفهان در پاسخ می‌گوید: خیر مهرالمثل و ارش البکاره صرفا تحت شرایطی پرداخت خواهد شد. که برقراری رابطه جنسی با تمایل و رضایتمندی زن همراه نباشد. به عبارتی زن توسط زور مورد تجاوز قرار گرفت و یا با کراهت حاضر به رابطه شد.ه باشد.
در موضوعاتی که زن راضی به رابطه بوده باشد. علاوه‌بر اینکه مهرالمثل و ارش البکاره به وی تعلق نخواهد گرفت. بلکه او به دلیل زنا به مجازات تا ۹۹ ضربه شلاق هم محکوم خواهد شد.
مطالبه ارش البکاره در زنا
مراجع کیفری که حدوث جرم را بررسی می‌نمایند. در صورت درخواست شاکی، با در نظر گرفتن ضرر و زیان ناشی از جرم و دیه نیز حکم صادر می‌کنند.
این درخواست با ارائه شکوائیه صورت می‌پذیرد. از این‌رو دادگاه کیفری بدوی که به این مسئله رسیدگی میکند. در صورت اثبات حدوث جرم، متجاوز را مضاف‌بر حکم اعدام به جریمه پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل هم محکوم میکند.
در صورتی‌که شاکی در روند بررسی کیفری، تقاضای محکومیت فرد به پرداخت ارش‌البکاره را نداشته باشد. بعد از اتمام دادرسی کیفری فرصت دارد که با تسلیم شکوائیه، مبلغ ارش‌البکاره را از دادگاه حقوقی یا شورای حل اختلاف طلب کند.
حداقل ارش البکاره چقدر است؟
بنابر گفت حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری اصفهان: جهت مقدار ارش‌البکاره حداقلی تعیین نشده است. در موارد فوق توضیح دادیم. که مقدار ارش البکاره برابر با یک مهرالمثل برای زن میباشد. و مهر المثل مطابق با شرایط و مرتبه زن از طریق کارشناس دادگستری مشخص خواهد شد.
ولی چنانچه مبلغ مهرالمثل بیشتر از مبلغ دیه کامل یک زن گردد، ارش‌البکاره نیز به اندازه دیه کامل یک زن پرداخت می‌گردد. در حقیقت بالاترین حد مبلغ ارش البکاره، دیه کامل یک زن میباشد.
👈«بهترین وکیل تجاوز در اصفهان»👉
جمع بندی
ارش نوعی دیه میباشد؛ که در شرایطی که با تجاوز وقوع یافته باشد، زنای به عنف محسوب میشود و در حالتی که زن باکره بوده باشد، فرد مرتکب مضاف‌بر مجازات تعیین شده در قانون به پرداخت ارش‌البکاره نیز محکوم خواهد گردید.
ملاک تعیین ارش‌البکاره از نظر عده‌ای از فقها چنین است که مقدار ارش‌البکاره می‌بایست معادل میزان مهرالمثل باشد.
مشاوره با وکیل در خصوص تفاوت ارش البکاره و مهرالمثل:
دفتر وکالت حامد امیری یکی از بهترین وکیل حقوقی در اصفهان، با بیش از یک دهه سابقه درخشان در پرونده های متعدد و اخذ آراء موفق آماده ارائه کلیه خدمات حقوقی اعم از مشاوره های تخصصی، قبول وکالت، نگارش حقوقی و تنظیم قراردادها در تمامی موارد دعاوی حقوقی، امور کیفری، دعاوی خانواده، امور تعزیرات، اداره کار به هموطنان گرامی میباشد.
پذیرش حضوری: شنبه تا سه شنبه از ساعت ۱۶:۳۰ لغایت ۲۰:۳۰
پذیرش غیر حضوری: در تمامی ایام هفته از ساعت ۱۳:۰۰ لغایت ۱۶:۰۰
مشاوره فوری: در تمامی ایام هفته از ساعت ۸:۳۰ لغایت ۲۳:۰۰
آدرس دفتر وکالت: اصفهان، خیابان سجاد، ابتدای خیابان قائم مقام فرهانی، مجتمع شیخ بهایی طبقه اول واحد ۱۱