ارث فرزند در ازدواج موقت: ایا به بچه زن صیغه ارث تعلق میگیرد
….ارث فرزند در ازدواج موقت یکی از مووضوعات بحث برانگیز حقوقی است که مراجعان ما سوالات زیادی در این باره پرسیدهاند. از این رو قصد داریم تا در این مقاله درباره چنین چیزی صحبت کنیم.
در کشور ما قوانین مختلف با گیرایی از فقه اسلامی، همیشه بر تشکیل خانواده پافشاری داشته. و از روابط بیقید و به دور از چهارچوب ازدواج منع نمودهاند.
به این خاطر، در شرایطی که ازدواج دائم ممکن نیست. قانونگذار همچنان ازدواج موقت و تدوین مقررات مرتبط با آن، قصد داشته تا از تداول روابط بیمرز و بدون قید ممانعت نماید.
در حقوق به ازدواج موقت، متعه یا نکاح منقطع و عموم مردم، آن را به اسم صیغه میشناسند. در حقوق ایران و فقه شیعه متاثر از تبعاتی است. که از جمله آن، الزام قید شرط مهریه در عقد و عدم توارث بین زوج و زوجه.
لیکن سوالی که در خصوص این قسم ازدواج مطرح میگردد آن است. که چنانچه در دوران عقد موقت، فرزندی به دنیا بیاید، ارث فرزند در ازدواج موقت چگونه خواهد بود؟
به علت اهمیت این موضوع و با توجه به اینکه در قانون مدنی. صراحتا ماده قانونی که شرایط ارث فرزند در نکاح موقت را معلوم کند. در این مقاله حامد امیری وکیل حقوقی در اصفهان قصد دارد. در ابتدا مفهوم ازدواج موقت را توضیح و سپس، به بررسی وضعیت ارث فرزند. چه دختر و چه پسر در ازدواج موقت و مساله را مورد تحلیل قرار دهد. پس مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
ازدواج موقت چیست؟
وکیل خوب در اصفهان: در حقوق، ازدواج موقت به نکاح منقطع و متعه شناخت میشود. و در عرف میان عموم مردم به صیغه معروف است، در فقه شیعه عنوان و مورد پذیرش عالمان اهل سنت نیست. این قسم از نکاح بر اساس ماده 1075 قانون مدنی چنین تشریح است: « نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع باشد.»
از اینرو به موجب این ماده، ازدواج موقت، ازدواجی است که در آن، مدت ازدواج میان زوج و زوجه معلوم میشود. این قسم از ازدواج، در قانون مدنی شامل احکام ویژهای است.
اعم از، درج مهریه در عقد نکاح الزامی میباشد و چنانچه مهریه تعیین نگردد، ازدواج فسخ خواهد شد. در این قسم از ازدواج، زوج و زوجه از هم ارث نمیبرند و در صورتیکه ارث شرط شود، این شرط باطل خواهد بود.
همینطور در این ازدواج، ازبین رفتن ازدواج با اتمام مدت، بخشش مدت و فسخ صورت و در آن طلاق راه ندارد.
ارث فرزند در ازدواج کوتاه مدت
در توضیحات فوق گفتیم که در ازدواج موقت، زوج و زوجه از هم ارث نخواهند برد و در صورتیکه ارث زوجین در نکاح موقت نیز شرط شود، این شرط باطل است. سوالی که مطرح میشود آن است که در خصوص ارث فرزند در ازدواج موقت دیدگاه قانون مدنی چیست؟
به این صورت چنانچه در دوران عقد موقت، فرزندی متولد شود، آیا این فرزند از والدین خود ارث میبرد؟ و یا بالعکس، چنانچه فرزند قبل از پدر و مادر فوت کند و اموالی داشته باشد، آیا والدین از او ارث خواهند برد؟
در حالیکه در قانون مدنی، ماده قانونی صریحی که بهطور مستقیم در خصوص وضعیت ارث فرزند در ازدواج موقت توضیح داد باشد. نیست اما به موجب ماده 1158 این قانون در خصوص الحاق طفل چنین اشعار داشته است: « طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است… »
آیا فرزند صیغه ای ارث میبرد:
الحاق طفل در این ماده به این معنا است که فرزند هم دختر و هم پسر منسوب به پدر و مادر میباشد و لذا رابطه نسبی بین ایشان برقرار میشود.
برقراری این رابطه یعنی اینکه تمام حقوق و وظایف قانونی در رابطه میان والدین با طفل متولد از ازدواج، انجام میشود و به این خاطر است که دریافت شناسنامه برای طفل متولد در ازدواج موقت ضروری است.
علاوهبر آن، همانگونه که در مضمون ماده مشاهده میشود، لفظ “زوجیت” به صورت مطلق در متن ماده درج و همانطور که میدانیم، در قانون مدنی اعم از دائم و موقت زوجیت محسوب میشود.
لذا به موجب ماده 1158 قانون مدنی،« فرزند متولد در طول ازدواج موقت نیز همانند طفل متولد در نکاح دائم، به والدین خود ملحق می گردد».
از طرفی دیگر، در قانون از جمله اصلیترین حقوق برای اشخاص، ارث میباشد که میان هر دو دسته خویشاوندان سببی و نسبی برقرار میشود.
از اینرو با توجه به آنچه درباره الحاق کودک به پدر و مادر در ازدواج موقت و مضمون الحاق توضیح. میتوان چنین گفت که ارث طفل در ازدواج موقت، همچون ارث کودک در ازدواج دائم است.
در نهایت طفل متولد در ازدواج موقت، از والدین خود ارث میبرد و اگر قبل از والدین خویش فوت کند، والدین وی نیز از او ارث خواهند برد.
حقوق فرزندان حاصل از ازدواج کوتاه مدت چه گونه باید رعایت شود؟
پیش از بررسی حقوق فرزندان متولد از این نوع نکاح لازم به ذکر است که، حکمت از نکاح موقت تشکیل خانواده نمیباشد و افرادی که تصمیم به تشکیل خانواده دارند میبایست نکاح دائم کنند.
فرق نکاح موقت با دائم این است که هدف آن دو از هم متفاوت میباشد و در حقیقت نکاح موقت در مواقع لزوم بهمنظور برطرف نمودن نیازهای جنسی و کمک به افراد بی همسر (هر چند ناقص) اعمال میشود. از جمله حکمتهای نکاح موقت پاسخ به نیاز جنسی است که از طریق حلال میبایست تامین گردد.
اکنون به حقوق فرزندان متولد از نکاح موقت یا صیغه میپردازیم: چنانچه به هر علتی زوجینی که با هم عقد موقت کردهاند، صاحب فرزند شوند این بچه به لحاظ حقوقی هیچ تفاوتی با فرزند متولد از نکاح دائم نداشته و کلیه شئونات او را دارد.
👈«بهترین وکیل خانواده در اصفهان»👉
ايا فرزند زن صيغه اي ارث ميبرد:
به موجب ماده 1158 قانون مدنی، «طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است، مشروط بر اینكه از تاریخ نزدیكی تا زمان تولد كمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد.» همچنین او از والدین خویش ارث خواهد برد و پدر مکلف به پرداخت نفقه او نیز میباشد.
ممکن است گمان کنید نکاح موقت یک روزه است و اتفاقا زن در اثر رابطه با مرد بچه دار شود. در این شرایط که این دو نفر پس از 24 ساعت به هم نامحرم خواهند شد، تکلیف فرزند چه خواهد شد؟
در پاسخ باید گفت که این گمان وجود دارد و در صورتیکه این اتفاق رخ دهد میبایست در مرحله نخست والدین فرزند براساس دستور اخلاق نکاح دائم کنند یا دستکم، مهلت نکاح موقتشان را مجددا تمدید کنند تا فرزند از نعمت پدر و مادر بهرهمند شود.
اگر این کار را انجام ندهند، نگهداری و نفقه فرزند بر ذمه پدر میباشد و پدر مکلف است از فرزند خود نگهداری کند. کما اینکه در نکاح دائم نیز تکلیف نگهداری و نفقه فرزند بر ذمه پدر میباشد.
به موجب ماده 1168 قانون مدنی سرپرستی و مراقبت از فرزند حق و وظیفه والدین معرفی و به این خاطر که پدر سرپرست خانواده به حساب میآید. مخارج نگهداری از فرزند نیز برذمه او قرارداد است.
آیا فرزند حاصل از ازدواج موقت ارث می برد:
1- نکاح موقت میبایست ثبت رسمی گردد در غیر اینصورت چنانچه شرعا عقد به شیوه صحیح جاری گردد اثبات نسب کودک به پدر سخت میشود و ممکن است مرد قبول نکند و مشکلات حیثیتی و حقوقی زیادی جهت زن بهوجود آورد. زیرا اثبات هر دعوایی در قانون مدنی مستلزم ۵ دلیل میباشد که به موجب ماده 1258 اینطور مقرر کرده است، «دلایل اثبات دعوا از قرار ذیل است:
- اقرار
- اسناد کتبی
- شهادت
- امارات
- قسم
با اینحال در ماده 21 قانون جدید حمایت از خانواده این موضوع الزامآور بوده و اینگونه پیشبینی شده است: «نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران در جهت محوریت و استواری روابط خانوادگی، نکاح دائم را که مبنای تشکیل خانواده است، مورد حمایت قرار میدهد. نکاح موقت نیز تابع موازین شرعی و مقررات قانون مدنی است و ثبت آن در موارد زیر الزامیاست:
- باردار شدن
- توافق زوجین
- شرط ضمن عقد
2- با در نظر داشتن این مسئله که در نکاح موقت والدین معمولا جدا زندگی میکنند و در حقیقت زندگی آنها زیر دو سقف است. بهناچار کودک میبایست یکی از والدین را انتخاب کند. در این شرایط میبایست با کودک بهنحوی رفتار شود که کمبود والد جدا زیاد احساس نشود و همیشه با او در ارتباط باشند و حتی چنانچه ممکن باشد زوجین کماکان در قید زوجیت باقی بمانند تا مشکل محرمیت نداشته باشند.
3- باید به کرامت فرزند احترام گذاشته شود و از این موضوع که متولد شده از نکاح موقت است تحقیر نشود بلکه به نحوی به او آموزش داده شود که هیچ تفاوتی با سایر کودکان ندارد.
4- نباید پدر فرزند از پرداخت نفقه اجتناب کند و میبایست آسایش کودک را در نظر بگیرد تا دستکم باعث آزار مالی فرزند نشود و کودک به لحاظ مالی تامین باشد.
جمع بندی بچه صیغه ارث تعلق میگیرد:
با توجه به مطالب گفته شده در این مقاله در انتها باید گفت بر اساس قانون مدنی، فرزندی که در دوران زوجیت متولد میشود، ملحق به شوهر میباشد و با توجه به اینکه زوجیت اعم است از دائم و موقت، از اینرو کودک متولد شده از ازدواج موقت نیز به پدر و مادر خویش ملحق شده و از ایشان ارث خواهد برد. چنانچه در مسائل حقوق خانواده نیاز به مشاوره حقوقی دارید، می توانید با حامد امیری بهترین وکیل اصفهان به صورت حضوری یا غیرحضوری ارتباط برقرار کرده و مشاوره دریافت نمایید.