اوراق مشارکت چیست؟ بورس و اوراق بهادار چیست؟

مدت زمان تخمینی مطالعه: 9 دقیقه

اوراق مشارکت چیست: اوراق مشارکت و انواع آن نیز یکی دیگر از موضوعات حقوقی پر طرفداری است که بسیاری از افراد راغب به کسب آگاهی در این زمینه هستند.

یکی از دغدغه‌هایی که افراد ممکن است داشته باشند این است که وجوه نقد خود را در کجا سرمایه گذاری کنند که در آینده برای آن ها سودی به همراه داشته باشد و با مرور زمان از ارزش آن کاسته نشود.

بسیاری از افراد با نداشتن اطلاعات درست و کافی ممکن است در جاهای غلط سرمایه گذاری کرده و پول خود را اعم از آن که کم باشد یا زیاد، از دست بدهند.

لذا موسسه حقوقی حامد امیری در اصفهان تصمیم گرفته است که با تهیه کردن این مقاله یکی از راه‌های امن برای سرمایه گذاری را که خرید اوراق مشارکت است معرفی کند.

پس برای آن که با تعریف اوراق مشارکت ، انواع و شرایط آن آشنا شوید، خواندن این مقاله را از دست ندهید و نظرات و سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

اوراق قرضه یا اوراق مشارکت چیست ؟

حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری دراصفهان بیان می دارد تعریف اوراق مشارکت در ماده 2 از قانون انتشار اوراق مشارکت به این صورت آمده است:

« اوراق مشارکت، اوراق بهادار با نام یا بی‌ نامی است که به ‌موجب این قانون به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‌ شود و به ‌سرمایه‌ گذارانی که قصد مشارکت دراجرای طرح‌های موضوع ماده (1) را دارند واگذار می گردد. دارندگان این اوراق به ‌نسبت قیمت اسمی و مدت زمان‌ مشارکت، در سود حاصل از اجرای طرح مربوط شریک خواهند بود. خرید و فروش این اوراق مستقیما و یا از طریق بورس اوراق بهادار مجاز می‌ باشد.»

ماده 2 از قانون انتشار اوراق مشارکت

اوراق مشارکت چیست: اوراق مشارکت به طور کلی قسمتی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های شرکت‌ها و سازمان‌ها را فراهم می کند و از طریق عرضه و منتشر کردن آن به صورت عمومی موجبات آن را فراهم می کند که مردم با خرید این اوراق بتوانند هزینه لازم برای انجام طرح‌های عمرانی و انتفاعی شرکت ها را تأمین کنند و علاوه بر آن خود نیز در سود حاصل از این پروژه شریک باشند.

انواع اوراق مشارکت

وکیل امور مالی در اصفهان می گوید اوراق مشارکت دارای انواعی است که در ادامه آن ها را نام مبرد و توضیح می دهیم.

الف) اوراق مشارکت بورسی

اوراق مشارکت بورسی به اوراقی گفت می شود که قابلیت معامله در بازار بورس و فرابورس را دارد. اوراق مشارکت بورسی خود دارای انواعی به ترتیب زیر است:

• به کسر: اوراق مشارکت بورسی به کسر به اوراقی گفت می شود که به میزان قیمتی پایین‌تر از قیمت اسمی آن فروخت می شود و سود خریدار نیز در تفاوت قیمت ورقه مشارکت در زمان خرید و در زمان سررسید است. لازم به ذکر است که سرمایه گذاری در اوراق مشارکت بورسی به کسر، سرمایه گذاری از نوع کوتاه مدت است.

• قابل تعویض با سهام: شرکت‌های سهامی عام با منتشر کردن اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام، هزینه لازم خود برای انجام پروژه را تأمین نموده و شخص خریدار ورقه مشارکت نیز می تواند. در زمان سررسید، این ورقه را با سهام سایر شرکت‌های مورد تایید در بورس تعویض کند.

• قابل تبدیل به سهام: شرکت‌های سهامی عام می توانند با منتشر نمودن اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام، سرمایه مورد نیاز برای پروژه خود را به دست اورده و در زمان سررسید. دارنده ورقه مشاکت می تواند آن را به سهام همان شرکت تبدیل کرده و از سهامداران آن شرکت شود.

ب) اوراق مشارکت غیر بورسی

اوراق مشارکت چیست: اوراق مشارکت غیر بورسی به گفت وکیل امور مالی در اصفهان به اوراقی گفت می شود. که بانک مرکزی ایران آن را تأیید و منتشر کرده و در شعبه‌عای بانک عامل برای معامله قرار مید.

ج) اوراق‌ مشارکت بانک مرکزی

اوراق مشارکت بانک مرکزی به اوراقی گفت می شود که هدف از انتشار آن بیشتر اجرای سیاست‌های اقتصادی دولت از طریق بانک مرکزی است و از سوی بانک عامل نیز قابلیت بازخرید را دارد. نکته مهم و قابل توجه این است که اوراق مشارکت بانک مرکزی قابلیت معامله در بورس اوراق بهادار را ندارد.

د) اوراق‌مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی

آن دسته از اوراق مشارکتی که توسط وزارت خانه‌ها و شرکت‌های دولتی با هدف تأمین کردن هزینه‌های یک پروژه عمرانی منتشر می شود. اوراق مشارکت وزارت خانه‌ها و شرکت‌های دولتی گفت می شود.

این نوع اوراق مشارکت نیز به گفت وکیل اصفهان قابلیت بازخرید توسط بانک عامل را دارد. همچنین لازم به ذکر است که این اوراق هم، مانند اوراق مشارکت بانک مرکزی قابل معامله در بورس نیستند.

هـ) اوراق‌مشارکت شرکت‌های در بورس

اوراق مشارکتی که به منظور تأمین سرمایه توسط شرکت‌ها پذیرفت در بورس اوراق بهادار منتشر می شود، اوراق مشارکت شرکت‌های پذیرفت در بورس می گویند. که البته واضح است که این نوع اوراق مشارکت قابلیت معامله در بازار بورس اوراق بهادار را دارند.

سود اوراق مشارکت چقدر است؟

اوراق مشارکت چیست: شاید این سوال مهمترین و پرتکرار ترین سوال در این خصوص باشد. حامد امیری وکیل اصفهان در پاسخ به این سوال می گوید چیزی که مهم است هرکس بداند این است که خرید اوراق مشارکت برای هیچکس سود رویایی و زیاد ایجاد نمی کند.

پس فکر چنین سودی را از فکرتان بیرون کنید. زیرا که سرمایه گذاری از طریق خرید اوراق مشارکت همانطور که بیان کردیم یک سرمایه گذاری کوتاه مدت و کم ریسک با سودی متوسط است.

مزیتی که اوراق مشارکت دارد این است که خرید آن برخلاف سرمایه گذاری کردن در بورس، نیاز به داشتن مهرات خاصی ندارد و هرکس می تواند با خرید اوراق مشارکت، سرمایه گذاری کند.

اما در خصوص سوددهی این اوراق لازم است نکاتی بیان شود، که این نکات به شرح ذیل هستند:

• به طور معمول سود اوراق مشارکت در دروه‌های سه ماهه پرداخت می‌شود.
• چنانچه شرکت منتشر کننده اوراق سود بیشتری به دست آورد؛ باید مابه‌التفاوت آن را پرداخت کند.
• اصولا سود و بازدهی اوراق مشارکت از سود و بازدهی بازارهای طلا، ارز یا بورس کمتر است.
• به سود بدست امده از اوراق مشارکت مالیات تعلق نمی گیرد.
• به طور کلی سود اوراق مشارکت نرخ مشخصی ندارد اما به طور حتم از سودهای بانکی بیشتر است.
• به طور معمول نرخ سود اوراق مشارکت حدود 18 تا 22 درصد است.
• خریداران اوراق مشارکت این امکان را دارند که پیش از آنکه سررسید ورقه مشارکت برسد، آن را بفروشند.

شرایط صدور اوراق مشارکت

بنا به گفت بهترین وکیل اصفهان، صدور اوراق مشارکت شرایطی دارد که البته به این که ناشر دولت باشد یا غیرآن، متفاوت است. در ادامه شرایط صدور اوراق مشارکت توسط مراجعی غیر از دولت و دولت بررسی می شود.

الف) توسط مراجعی غیر از دولت

چنانچه دستگاه‌هایی که اجازه انتشار اوراق مشارکت را دارند یعنی شرکت‌های دولتی، شهرداری، موسسات عمومی غیردولتی، شرکت‌های سهامی عام و خاص و تعاونی تولیدی و موسسات عام المنفعه بخواهند اوراق مشارکت منتشر کنند، باید شرایطی را که در لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت آمده است و رعایت کنند. که این شرایط به ترتیب زیر است:

1- اولین شرط برای انتشار اوراق مشارکت این است که مجمع عمومی فوق العاده شرکت آن را اجازه دهد و یا آن که در اساسنامه شرایط انتشار آن پیش بینی شد.ه باشد.

2- شرط لازم برای انتشار اوراق مشارکت این است که برای هدف و پروژه‌ای باید که توجیه فنی – اقتصادی و مالی داشته باشد.

3- متناسب بودن میزان یا سقف اوراق مشارکت قابل انتشار در برابر خالص دارایی شرکت ناشر، یکی دیگر از شرایط لازم برای انتشار اوراق مشارکت است.

4- در زمان منتشر نمودن اوراق مشارکت ضرورت دارد که شرکت ناشر بازپرداخت اصل پول و سود تعلق گرفته به آن را در مواعد مشخص شده، تضمین کند.

5- یکی دیگر از شرایطی که باید در زمان انتشار اوراق مشارکت وجود داشته باشد این است که کلیه سرمایه ثبت شده شرکت باید پرداخت شده باشد و لااقل 2 سال از تاریخ ثبت شرکت گذشته و دو ترازنامه در مجمع عمومی عادی تصویب شده باشد.

ب) صدور اوراق مشارکت توسط دولت

وکیل اصفهان بیان می کند در صورتی که دولت بخواهد. اوراق مشارکت منتشر کند لازم است شرایطی را که در ماده 3 قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت آمده است رعایت کند. به موجب این ماده:

« انتشار اوراق مشارکت از طرف دولت صرفا برای تامین منابع مالی مورد. نیاز جهت اجرای طرحهای عمرانی انتفاعی دولت موضوع ماده(1) به میزانی که در قوانین بودجه سالانه کل کشور پیش‌بینی می‌شود مجاز خواهد بود. تضمین بازپرداخت اصل و سود علی‌الحساب و سود تحقق یافته. این قبیل اوراق توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی از محل اعتبارات ردیف‌های‌خاصی که توسط سازمان برنامه. و بودجه به‌همین منظور در قوانین بودجه سالانه کل کشور پیش‌بینی می‌شود به‌عمل خواهد آمد.
‌تبصره – انتشار اوراق مشارکت به منظور تامین منابع مالی لازم برای اجرای. طرحهای عمرانی انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کل‌کشور که مجری آن‌ها شرکتهای دولتی و یا شهرداری‌ها می‌باشند نیز مشمول حکم این ماده می‌باشد.»

نتیجه گیری

به عنوان نتیجه گیری از مطالب می‌توان چنین بیان کرد. که خریدن اوراق مشارکت یک سرمایه‌گذاری کوتاه‌ مدت تا میان مدت به حساب می اید. که نسبت به دیگر سرمایه گذاری‌ها ریسک کمتری داشته و میزان سوددهی و بازدهی آن هم به نسب کمتر است.

در نتیجه به افرادی که به دنبال تحصیل سود از راه سرمایه‌گذاری در بانک هستند. توصیه می‌شود که با خرید اوراق مشارکت سود بیشتری بدست آورند زیرا که سود اوراق مشارکت از بانک‌ها بیشتر است.