حقوق زوجین در قانون مدنی

خانواده نقش حیاتی در رشد و تعالی فرد و جامعه دارد. از این رو هر یک از اعضای خانواده باید در تحکیم روابط و ادامه ی زندگی کوشا باشند.

اما به هر دلیل اگر ادامه ی زندگی برای زوجین امکان پذیر نباشد صیغه ی طلاق جاری می شود. زوجین می توانند پس از طلاق ، از طریق قانونی حق خود را مطالبه کنند.

بعد از طلاق ، زوجین دو نوع حق و تکلیف به گردن هم دارند، حقوق مالی و حقوق غیر مالی ، حقوق مالي پس از طلاق که در این مقاله به بحث در مورد آن می پردازیم شامل نفقه ، ارث و مهریه است.

دعاوی طلاق و مهریه از جمله دعاوی خانواده هستند و حضور وکیل خانواده در اصفهان می تواند در تسریع روند پرونده و کمک به زوجین موثر باشد.

عده

عده ، مدتی است که زن انتظار می کشد و با مرد دیگری ازدواج نمی کند. این مدت تا زمانی که زن از باردار نبودن خود مطمئن شود ادامه دارد. برخی از حقوق زوجین ، بعد از طلاق محقق می گردد که عبارتند از :

عده ی طلاق ، عده ی فسخ نکاح ، که به سه قسمت تقسیم می شود. عده ی وفات که چهار ماه و ده روز است. عده وطی به شبه که همان عده طلاق است و عده ی طلاق به علت غیبت شوهر که زن باید عده ی وفات نگه دارد.

لازم به ذکر است، عده ی زن حامله در صورت طلاق و یا فسخ نکاح ، تا زمان وضع حمل او است. همزمان با وضع حمل ، مدت زمان عده به پایان می رسد.

نفقه

در قانون خانواده ، تامین نیازهای زندگی زن ، اعم از خوراک ، پوشاک، مسکن و سایر نیازمندی های زن نفقه محسوب می شود. در ماده ی 1107 قانون مدنی می خوانیم. «نفقه عبارت است از همه ی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه ی نقصان یا مرض..» اما اما پرداخت نفقه در چه شرایطی بر مرد واجب است؟ در ادامه ی مبحث به این پرسش پاسخ می دهیم.

نفقه در چه مواردی واجب است ؟

1-عقد دائم

نفقه ی زن زمانی واجب می شود که عقد دائم جاری گردد. لذا در عقد موقت نفقه واجب نیست. همچنین زن باید از شوهرش کاملا تمکین کند. در صورتی که زن ناشزه باشد ، مرتد شود و یا این که به سن بلوغ نرسیده باشد ، همچنین در زمانی که زوج صغیره باشد و زن کبیره ، تکلیف نفقه از زوج ساقط می گردد. ماده ی 1106 در این مورد می گوید :

« در عقد دائم نفقه ی زن به عهده ی شوهر است » همچنین در ماده ی 1113 این گونه بیان می شود که : « در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد مگر این که شرط شده یا آن که عقد مبنی برا آن جاری شده باشد.»

2-طلاق رجعی

زمانی که زن در عده ی طلاق رجعی به سر می برد ، حق دریافت نفقه را دارد. طلاق رجعی موجب انحلال قطعی نکاح نیست، بنابراین تا زمان انقضای عده از سمت زن و شوهر رعایت می شود. زوج می تواند در این زمان که زن در عده به سر می برد رجوع نماید و در صورت رجوع، ازدواج به حالت اولیه ی خود بر می گردد.

ماده ی 1109 قانون مدنی با بررسی این موضوع اعلام می دارد که : « نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده ی شوهر است، مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد. »

3-طلاق بائن

در ماده ی 1109 قانون مدنی در این مورد آمده است که : « اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد، زن حق نفقه ندارد، مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل نفقه خواهد داشت. »

ارث زوجین

زوجین در شرایطی که موانعی مانند کفر ، قتل ، حمل و مفقودالاثر بودن در آن دو نباشد، از یکدیگر ارث می برند. اگر چه شوهر نزدیکی نکرده باشد. ماده ی 940 قانون مدنی در مورد ارث زوجین می گوید:

« زوجین که زوجیت آن ها دائم بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می برند»

این قانون نیز استثنائاتی دارد که از آن جمله می توان به بیمار بودن زوج اشاره کرد. بیماری که در حالت بیماری با زنی ازدواج کند، در این حالت زوجین از یکدیگر ارث نمی برند.

مگر در شرایطی که شوهر با زن نزدیکی کرده باشد یا این که بیماری او بهبود یافته باشد. در این صورت بعد از بهبودی از یکدیگر ارث می برند، حتی اگر شوهر قبل از نزدیکی فوت کرده باشد. ماده 945 قانون مدنی نیز به این موضوع می پردازد.

« اگر مردی در حال مرض، زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد زن از او ارث نمی برد، اما اگر بعد از دخول یا بعد از صحت یافتن از آن مرض بمیرد زن از او ارث می برد. » در صورتی که زوجه بیمار باشد، زوجین از یکدیگر ارث می برند و در حکم زن سالم است. در مورد ارث سببی ماده ی 864 قانون مدنی می گوید: « از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می برند، هریک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد. »

مهریه

زمانی که مهریه در هنگام عقد بین زوجین مشخص شده باشد و طلاق پیش از نزدیکی اتفاق بیفتد، زن مستحق نصف مهریه است. در صورتی که طلاق بعد از نزدیکی باشد، زن مالک تمام مهریه است. اما در صورت فسخ قبل از نزدیکی مهریه به زن تعلق نمی گیرد ، مگر این فسخ به علت عنن باشد که در این صورت پرداخت نیمی از مهریه واجب است.

اگر فسخ نکاح پس از نزدیکی و فوت شوهر باشد ، چه نزدیکی اتفاق افتاده باشد و چه نشده باشد ، پرداخت تمامی مهریه بر عهده ی شوهر است. شرح کامل قانون مهریه را در دیگر مقالات ما بخوانید.

شروط ضمن عقد

شروط ضمن عقد عبارتند از؛ شرایطی که زن می تواند در هنگام عقد از مرد مطالبه نماید. مثلا زن می تواند شرط کند که هر زمان طلاق به درخواست او نباشد ، با توجه به تشخیص دادگاه مبنی بر این که طلاق به دلیل سرپیچی زن از وظایف همسری و یا سوء رفتار او نبوده است، شوهر موظف است نیمی از دارایی خود را که در زمان زناشویی به دست آورده یا معادل آن را با توجه به نظر دادگاه به زن منتقل کند.
از دیگر حقوق زوجین بعد از طلاق می توان به اجرت المثل و نحله اشاره نمود. بدین معنا که زوجه پس از وقوع طلاق می تواند حق الزحمه ی کارهایی که در منزل زوج انجام داده ولی شرعا و قانونا به عهده ی او نبوده است را دریافت نماید.

آن چه گفتیم مختصری بود از قوانین ارث زوجین بعد از طلاق ، اما واضح است آشنایی کامل با قوانین و اقدام برای احقاق حق خود در دادگاه، نیازمند حضور وکیل مجرب در این زمینه می باشد. لذا در صورتی که با مشکلاتی مانند ، طلاق ، نفقه ، مهریه و… مواجه هستید می توانید بدون هیچ گونه نگرانی پرونده ی خود را به وکیل طلاق در اصفهان بسپارید .

حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری با بیش از صدها پرونده ی موفق راهنمای شما در جهت پیشبرد پرونده خواهد بود. همچین این امکان فراهم شده است تا پرسش های خود را به صورت آنلاین مطرح نمایید.