حکم فرزند نامشروع چیست ؟

فرزند نامشروع به کودکی گفته می شود که از رابطه نامشروع میان زن و مرد حاصل شده است. به عبارت دیگر زمانی که زن و مردی بدون آن که میانشان رابطه‌ی زوجیت وجود داشته باشد با یکدیگر رابطه جنسی برقرار کنند و از این رابطه جنسی فرزندی حاصل شود، به این فرزند نامشروع گفته می شود.

وکیل اصفهان می گوید فرزند نامشروع حق و حقوق متفاوتی در مقابل یک فرزند عادی که از رابطه مشروع و حلال حاصل شده است، دارد.
در این مقاله موسسه حقوقی حامد امیری وکیل شهرستان اصفهان تصمیم دارد تا شما را با ” فرزند نامشروع ” و حقوقی که در قانون ایران برای او شناخته است از جمله ارث بردن بچه نامشروع ، نفقه فرزند نامشروع ، اخذ شناسنامه برای طفل نامشروع و حضانت او بیشتر آشنا کند. لذا مطالعه این مطلب را از دست ندهید و با درج نمودن نظرات خود ما را همراهی کنید.

فرزند نامشروع کیست؟

حامد امیری وکیل رابطه نامشروع در اصفهان بیان می کند بهتر است پیش از آن که به تعریف فرزند نامشروع بپردازیم رابطه نامشروع را توضیح دهیم.
رابطه نامشروع همانطور که در مقدمه بیان نمودیم به رابطه جنسی میان زن و مرد گفته می شود که میان آنها علقه زوجیت وجود ندارد و به یکدیگر نامحرم هستند. در دین اسلام رابطه نامشروع از بزرگترین گناهان کبیره است.

البته نکته‌ی قابل ذکری که در مورد رابطه نامشروع وجود دارد این است که رابطه نامشروع موارد زیادی را در بر می گیرد و منحصر به رابطه حنسی نمی شود، و در حقیقت هر عملی که منافی عفت باشد رابطه نامشروع محسوب می شود حتی اگر رابطه جنسی در آن وجود نداشته باشد. این امر از اصلی‌ترین جهات تفاوت رابطه نامشروع با زنا است، زیرا که زنا فقط رابطه جنسی که در آن دخول وجود داشته باشد، گفته می شود.
در تعریف فرزند نامشروع باید بیان داشت همانطور که در ابتدا گفتیم زمانی کع زن و مردی بدون وجود رابطه زوجیت با یکدیگر رابطه جنسی برقرار کنند که حاصل آن به دنبا آمدن طفلی باشد، به آن طفل حاصله از رابطه نامشروع، فرزند نامشروع یا ولدالزنا گفته می شود.

آیا فرزند نامشروع ارث می برد ؟

ارث بردن طفل نامشروع یکی از مسائلی است که افراد ممکن است در خصوص آن کنجکاو باشند لذا بهترین وکیل اصفهان آن را به این صورت بیان می کند:

با توجه به قانون مدنی یکی از موانعی که برای ارث بردن در نظر گرقته شده است، ولادت زنا است. در ماده 884 قانون مدنی آمده است:

« ولد الزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمیبرد لیکن اگر حرمت رابطه که طفل ثمره آن است نسبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری به واسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد طفل فقط از این طرف و اقوام او ارث می‌برد و بالعکس.»
وکیل دادگستری در بیان علت محرومیت طفل نامشروع از ارث می گوید زنا و رابطه نامشروع مانع از ایجاد و تشکیل نسب شرعی و قانونی می شود و به همین دلیل است که طفل نامشروع از پدر و مادر خود ارث نمی برد.
در حقیقت اگر زن و مردی یک فرزند نامشروع داشته باشند، در زمان فوت آنها به وی ارث نخواهد رسید و ترکه باقی مانده میان سایرین ورثه تقسیم خواهد شد.

استثنائات ارث بردن طفل ناشروع

در ماده 884 قانون مدنی خواندید که :

«… لکن اگر حرمت رابطه‌ای که طفل ثمره آن است نسبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری به واسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد، طفل فقط از یک طرف و اقوام او ارث می‌برد و بالعکس.» پس از این ماده متوجه می شویم که طفل نامشروع از کسی که نمی دانسته زنا ممنوع است و یا کسی که به شبهه و اشتباه با دیگری زنا کرده است، ارث می برد و به عبارت دیگر با او نسبت قانونی و شرعی دارد.

البته قابل بیان است که اگر هر دو در شبهه و اشتباه باشند، هیچ کدام آنها مرتکب زنا نشده و طفل به دنبا آمده نیز نامشروع محسوب نمی شود و با هردوی آنها نسب قانونی داشته و ارث می برد.

صدور شناسنامه برای فرزند نامشروع

به موجب مقررات قانون ایران زمانی که طفلی از رابطه‌ای نامشروع حاصل می شود، این وظیفه زانی یا همان پدر طبیعی طفل است که اقدام به تهیه شناسنامه برای طفل به اسم خود کند.

اخذ و درخواست جهت دریافت شناسنامه برای فرزند نامشروع با عنایت به پیوست طفل به پدر خود، مسئولیت و وظیفه والد است.

در حالتی که پدر و مادر طبیعی طفل نامشروع مشخص نباشند، برای او اسم پدر و مادر به صورت فرضی انتخاب شده و شناسنامه صادر می شود.

گذشته از آن در صورتی که میان طرفین محرمیت وجود داشته ولی ثبت نشده باشد شناسنامه فرزند با حضور پدر و مادر صادر می شود اما اگر با یکدیگر به توافق نرسند، هر یک از آنها که مراجعه کند، شناسنامه فرزند به نام او صادر می شود. به عنوان مثال اگر مادر مراجعه نماید برای اخذ شناسنامه نام خانوادگی او برای فرزند ثبت می شود.

حضانت فرزند نامشروع بر عهده‌ی کیست؟

آن گاه که فرزندی از رابطه نامشروع میان زن و مردی حاصل می شود، ممکن است بر سر حضانت طفل به دنیا آمده اختلاف ایجاد شود. وکیل خبره اصفهان به جهت روشن سازی این مسئله می گوید از لحاظ حضانت میان طفل نامشروع و طفل عادی تفاوتی وجود ندارد و پدر و مادر موظف به نگهداری و مراقبت از آن ها هستند.

به گفته‌ی وکیل دادگستری با وجود آن که طفل نامشروع نسب قانونی و شرعی به پدر و مادر طبیعی خود ندارد ولی در هر صورت والدین باعث به دنیا آمدن او شده‌اند و به همین خاطر موظف به نگهداری از او هستند.

در ماده 1168 قانون مدنی نیز مقرر شده است که:« نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.» این ماده به این معنا است که والدین هم وظیفه و هم حق دارند که از طفل نگهداری و مراقبت کنند.

به عبارت دیگر تفاوتی ندارد که فرزند مشروع باشد یا نامشروع، در هر حال والدین این حق و تکلیف را دارند که از او مواظبت کنند و اگر بر اثر عدم مواظبت و کوتاهی آن ها در نگهداری از کودک زیانی به کسی وارد شود، مسئول جبران نمودن آن خسارت هستند.

اما در صورتی که در خصوص حضانت فرزند نامشروع اختلافی میان پدر و مادر وجود داشته باشد، مانند فرزند مشروع، تا سن 7 سالگی حضانت با مادر است و بعد از آن با توجه به صلاح کودک، سرپرست تعیین می شود و اگر پدر صلاحیت برای حضانت را نداشت، مادر سرپرستی را ادامه می دهد. البته لازم به ذکر است که در تمام این مدت هزینه نگهداری از کودک، با پدر او است.

در ماده 1172 قانون مدنی حکم شده است که:

« هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگاهداری او امتناع کند در صورت امتناع یکی از ابوین‌ حاکم باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقرباء و یا به تقاضای مدعی‌العموم نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او‌ست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.»

نفقه فرزند نامشروع بر عهده‌ی چه کسی است؟

وکیل حقوقی اصفهان بیان می کند نفقه به هزینه‌هایی گفته می شود که برای یک زندگی متعارف نیاز است و برای کسی که وظیفه پرداخت آن را دارد، امری واجب است.

در نظام حقوقی ایران مرد ریاست خانواده را بر عهده دارد و به دلیل داشتن این ریاست، وظیفه او است که نفقه یا همان هزینه زندگی همسر و فرزندانش را بدهد. به عبارت دیگر یکی از حقوق مالی که فرزند دارد همین پرداخت نفقه از سوی پدر است.

ماده 1199 قانون مدنی نیز در این باره مقرر داشته است:« نفقه اولاد بر عهده پدر است. پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است، با رعایت الاقرب‌ فالاقرب؛ در صورت ‌نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آن ها نفقه بر عهده مادر است.
هر گاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب‌النفقه است و اگر چند نفر از ‌اجداد و جدات مزبور، از حیث درجه اقربیت مساوی باشند، نفقه را باید به حصه متساوی تادیه کنند.»
لازم به ذکر است که از این حیث نیز میان فرزند نامشروع با فرزند مشروع تفاوتی وجود ندارد.

نحوه تعیین میزان نفقه بچه نامشروع

به گفته حامد امیری وکیل خوب اصفهان ، میزان نفقه با توجه به شرایط اجتماعی که کودک دارد و همچنین نیازهایی که دارد تعیین می شود. کارشناس دادگستری این وظیفه را دارد که شرایط زندگی طفل را مورد بررسی قرار دهد و باتوجه با بررسی‌ها و تحقیقات خود میزان نفقه طفل نامشروع را مشخص کند.

نتیجه گیری

طفلی که از برقراری رابطه نامشروع و بدون علقه زوجیت میان زن و مرد حاصل می شود را طفل نامشروع می نامند. طفل نامشروع از برخی از حقوقی که ممکن است که یه طفل مشروع داشته باشد بی بهره است، از جمله آن که نمی تواند از پدر و مادر خود ارث ببرد. اما در برخی از حقوق دیگر نیز با طفل مشروع تفاوتی ندارد مثل حق نفقه.